Wetswijziging: huwelijkse voorwaarden of gemeenschap van goederen?

Moet u zich deze vraag nog stellen: huwelijkse voorwaarden of gemeenschap van goederen? Op dit moment ligt er een wetsvoorstel om de gemeenschap van goederen als uitgangspunt te wijzigen. Hoe zit dat? En waarom zou u er zich (nu al) druk over moeten maken?

Huwelijksvermogensrecht en politiek Den Haag

Op 18 februari 2016 vond een debat in de Tweede Kamer plaats naar aanleiding van het wetsvoorstel tot wijziging van het huwelijksvermogensrecht. Diverse politieke partijen waren kritisch omtrent de nut en noodzaak van het ingediende initiatiefwetsvoorstel. In 2014 is door PvdA, D66 en VVD een voorstel ingediend dat in in 2015 nog twee keer is aangepast. Dit voorstel ligt nu ter verdere behandeling door de Tweede Kamer.

Zo is het nu (nog) geregeld

Gemeenschap van goederen is de basis. In Nederland is, net als in Suriname en Zuid-Afrika, het basisstelsel voor wat betreft huwelijksvermogensrecht de wettelijke gemeenschap van goederen. Dit betekent dat op het moment dat men trouwt, alle bezittingen en schulden gezamenlijk vermogen worden. Hierbij is niet van belang of dit vermogen er al was voor het huwelijk of dat dit tijdens het huwelijk is verkregen/ontstaan.

Huwelijkse voorwaarden als alternatief. Wil men dat niet, dan moet men naar de notaris voor het opstellen van huwelijkse voorwaarden. Hierin kan men dan bijvoorbeeld regelen van wie welk vermogen is, wat geschiedt met opgebouwd vermogen tijdens het huwelijk en wat hiermee gebeurt bij een echtscheiding of een overlijden.

Dit speelt in Den Haag

Beperkte gemeenschap. Het ingediende wetsvoorstel leidt ertoe dat de wettelijke gemeenschap (beide echtelieden bezitten ieder 50% van het totaal) niet meer de basis wordt, maar dat sprake is van een beperkte gemeenschap. Het wetsvoorstel regelt het volgende:

• Vermogen opgebouwd vóór het huwelijk blijft privé vermogen;
• schulden ontstaan vóór het huwelijk blijven privé schulden;
• gemeenschappelijk opgebouwd vermogen vóór het huwelijk valt in de gemeenschap;
• schulden ontstaan tijdens het huwelijk vallen in de gemeenschap en beide echtelieden zijn hier ieder 50% voor aansprakelijk tenzij tegenbewijs;
• erfenissen en giften blijven privé vermogen van degene die deze ontvangt.

Papieren op orde! Een groot kritiekpunt op het wetsvoorstel is de administratieve lastendruk. Alles valt en staat namelijk met een correcte administratie van de privé vermogens van beide echtelieden en het vermogen dat zij samen opbouwen. In het wetsvoorstel is opgenomen dat wanneer echtgenoten hun aanspraak op privé vermogen niet kunnen bewijzen, deze goederen alsnog gemeenschappelijk zijn.

Administratie niet verplicht. Het voeren van een administratie wordt niet verplicht gesteld. Bij onroerend goed kan aan de hand van de notariële akte worden vastgesteld door wie en wanneer het onroerend goed is verkregen en hoe de financiering heeft plaatsgevonden. Alleen bij herbelegging van voorhuwelijks vermogen, erfenissen en giften kan gebrek aan een goede administratie, tot problemen leiden.

Nog in behandeling! Maar zoals gezegd: het wetsvoorstel moet echter nog worden goedgekeurd door de Tweede Kamer en de Eerste Kamer. Mocht het wetsvoorstel worden aangenomen, blijft de mogelijkheid om via een notariële akte iets anders te regelen, net zoals men nu via huwelijkse voorwaarden kan afwijken van de wettelijke algehele gemeenschap van goederen. Maar wat moet u hier nu mee?

Erfbelasting verlagen – wat moet u nú al overwegen?

Het kan zeker geen kwaad om te bekijken wat de fiscale gevolgen zijn als u of uw partner onverwijld komt te overlijden. Aan de hand van een sterk vereenvoudigd voorbeeld schetsen we hieronder de fiscale gevolgen in verschillende situaties.

Voorbeeld

We gaan uit van een traditioneel huwelijk tussen een man en een vrouw. De gehanteerde tarieven zijn die van 2016.

• Voorhuwelijks vermogen van de man • Voorhuwelijks vermogen van de vrouw • Verworven vermogen man tijdens huwelijk • Verworven vermogen vrouw tijdens huwelijk • Eindvermogen man • Eindvermogen vrouw • Er zijn geen erfenissen of giften, er zijn geen kinderen en er is geen testament

€ 60.000 € 1.850.000 € 190.000 € 25.000 € 250.000 € 1.875.000

Situatie 1. Algehele gemeenschap van goederen – man of vrouw overlijdt
• Gezamenlijk vermogen • Nalatenschap • Partnervrijstelling • Te betalen erfbelasting	€ 2.125.000 € 1.062.500 € 636.180 € 73.073
Situatie 2. Huwelijkse voorwaarden – man overlijdt
• Nalatenschap • Partnervrijstelling • Geen erfbelasting verschuldigd	€ 250.000 € 636.180 nihil
Situatie 3. Huwelijkse voorwaarden – vrouw overlijdt
• Nalatenschap • Partnervrijstelling • Te betalen erfbelasting	€ 1.875.000 € 636.180 € 235.573
Situatie 4. Wetsvoorstel wijziging huwelijksvermogensrecht – man overlijdt
• Nalatenschap 50% tijdens huwelijk 100% voorhuwelijk • Partnervrijstelling • Geen erfbelasting verschuldigd	€ 107.500 € 60.000 € 636.180 nihil
Situatie 5. Wetsvoorstel wijziging huwelijksvermogensrecht – vrouw overlijdt
• Nalatenschap 50% tijdens huwelijk 100% voorhuwelijk • Partnervrijstelling • Te betalen erfbelasting	€ 107.500 € 1.850.000 € 636.180 € 252.073

Conclusie

Zoals u ziet, kan het veel uitmaken wie er voor het huwelijk hoeveel vermogen had en wie er als eerste komt te overlijden. Hoe beter u een en ander regelt hoe minder erfbelasting er betaald moet worden. En dát kunt u nú ook al regelen!

Schakel nu al hulp in

Opheffen huwelijkse voorwaarden? Zoals uit bovenstaand voorbeeld blijkt zou het opheffen van de huwelijkse voorwaarden tijdens het huwelijk in deze situatie leiden tot een besparing van belasting van circa € 162.500,- (€ 235.573 – € 73.073) mits de vrouw (meest vermogende) als eerste overlijdt.

Een goed testament helpt! Overlijdt de man namelijk als eerste dan leidt de opheffing tot een nadeel van € 73.000,-, want dan is de vrouw erfbelasting verschuldigd over haar “eigen” vermogen. Dit kan echter door het opmaken van een goed testament worden voorkomen.

Van de andere kant … Het opheffen van de huwelijkse voorwaarden kan echter ook weer onbedoelde gevolgen hebben voor een echtscheiding en dat is dan ook niet wat u voor ogen had/heeft.

BAA ADVIES. Het opheffen van huwelijkse voorwaarden in combinatie met het opstellen van een testament kan tot grote voordelen leiden. Het kan echter per situatie verschillen. Wilt u weten wat ú voor úw situatie het beste kunt doen? Raadpleeg dan uw contactpersoon bij BAA.