Het nieuwe pensioenakkoord: op naar het Malieveld!

4 juli 2020: er is een nieuw pensioenakkoord. En Minister Koolmees is er naar eigen zeggen trots op. Pensioenfondsen moeten uiterlijk per 1 januari 2026 over naar het nieuwe stelsel. Wie staat er op en komt in verweer?

– Een column van Wil Hoebergen over het nieuwe pensioenakkoord en de ondeskundigheid van de beslissers –

Ik ben niet afhankelijk van de onwetenden …

Vooropgesteld: ik ben zelf geen pensioengerechtigde bij enig bedrijfspensioenfonds. En daar ben ik enorm blij om. Ik ben namelijk niet afhankelijk van Ali Baba (Klaas Knot – president van de Nederlandse Bank) en zijn 40 rovers (de zelfbenoemde pensioendeskundigen). Ik ben ook niet afhankelijk van gewetenloze boeven zoals Tuur Elzinga (FNV onderhandelaar) en andere idiote en onwetende vakbondsbestuurders. En… ik ben niet afhankelijk van politici die geen pensioendiscussies kunnen gebruiken in verkiezingstijd, omdat ze bang zijn dat het pluche als sneeuw voor de zon kan verdwijnen. Heerlijk gevoel……

“Ik stond perplex”

Zaterdagavond 4 juli zag ik het optreden van Tuur Elzinga in Nieuwsuur. Ik stond werkelijk perplex. We wisselen het beste pensioensysteem ter wereld in voor een nog beter pensioensysteem. Hoe is het mogelijk! Nieuwsuur niet gezien? Dan moet u het zeker terugkijken! Zie hoe “deskundigen” met 1.800 miljard aan pensioengeld aan het spelen zijn. Meteen na afloop ben ik gaan zitten en gaan schrijven.

“Waar moet ik beginnen?”

Ik wist eigenlijk niet eens meer waar ik moest beginnen.

Bij het pensioenakkoord van midden 2019 dat eigenlijk een vodje papier is gebleken, terwijl het als een voldragen akkoord werd gepresenteerd?
Bij het nieuwe pensioenakkoord waar zoveel ondraaglijke vragen over open staan, dat je helemaal niet van een akkoord kunt spreken?
Bij de veel te blije koppen van alle onderhandelaars die vrolijk aangeven dat iedereen erop vooruit gaat? Dat gewoon niet waar kan zijn. De te verdelen pot wordt niet groter en als er iemand op vooruit gaat, gaat er dus ook iemand op achteruit.
Bij minister Koolmees die de ruggengraat van een garnaal heeft als het aankomt op de dekkingsgraad van de pensioenen?
Bij de idiote regels van Klaas Knot die moeten leiden tot pensioenkortingen, maar die niet doorgevoerd worden omdat het Mark Rutte niet uitkomt met de verkiezingen voor de deur?
Bij een stelletje zelfbenoemde pensioendeskundigen, die elkaar de bal toe blijven spelen met telkens ter plekke verzonnen nieuwe termen en die de regeling zo ingewikkeld maken dat iedere beslisser inhoudelijk afhaakt?
Bij de beslissers van werkgevers en werknemers die er geen snars van snappen en die niet sterk genoeg zijn om eens met de vuist op tafel te slaan en zeggen dat we eens een keer met andere deskundigen aan tafel moeten om een échte oplossing te vinden?
Bij de journalisten die het blijkbaar ook allemaal niet meer snappen en die denken dat vragen stellen dom is?
Bij de pensioengerechtigden die het Malieveld platlopen over van alles en nog wat en als het om hun grootste bezit gaat de andere kant op kijken omdat ze het ook niet meer snappen?

Een voorbeeld: het ABP

7% gemiddeld rendement. Het belegd vermogen van ABP is in 2019 van 451 miljard euro met maar liefst 80 miljard gestegen naar 531 miljard euro. Het beleggingsrendement over het jaar 2019 bedraagt 16,8%. Het gemiddelde rendement over de laatste 15 jaar bedraagt 7%. Als er zoveel geld verdiend is zou je denken dat het met de dekkingsgraad wel goed zit.

En de dekkingsgraad? Die is inderdaad gestegen: van 97,1% naar 97,8% per eind 2019. Maar omdat Klaas Knot zijn rekenmeesters het enige instrument waarmee gerekend wordt (de rente) verder hebben verlaagd in 2019, is van het beleggingsrendement bijna niets overgebleven en is er nog steeds een dekkingstekort.

Dus pensioenen korten? Gezien het tekort moeten de pensioenen in 2020 eigenlijk al gekort worden. Door een handige politieke truc, de verlaging van de dekkingsgraad naar 95% is het gelukt om de pensioenen echter niet te korten. Tegen alle wettelijke afspraken daaromtrent in.

Samengevat. Het geld klotst over de plinten, 80 miljard vermogen erbij en geen cent indexering van de pensioenen. Een verlaging van de rekenrente leidt tot een groter dekkingstekort en door een politieke truc hoeft er toch niet gekort te worden.

Corona en de pensioenen komend jaar

Door de coronacrisis zal er over 2020 een stevig beleggingsverlies worden gemaakt door de pensioenfondsen. Een écht verlies dus. Bij een gelijkblijvende rente zakt de dekkingsgraad dan verder. Bij ABP was die eind mei gezakt naar 84,5%. Als dat zo blijft hebben Koolmees en Rutte iets uit te leggen aan het volk. De pensioenen moeten dan eigenlijk met 15% gekort worden in 2021. Prettige verkiezingen, Mark!

De verkiezingen voor de deur

Maar Mark is sluwer en gewiekster dan allemaal. Hij zorgt ervoor dat het pensioenverhaal ruim voor de verkiezingscampagne erdoor is en hij laat daar de werknemers en werkgevers allebei een beetje winnen: de werkgevers zijn van de extra pensioenpremies af omdat de dekkingsgraad wordt afgeschaft. En de werknemers zijn blij dat ze van die vermaledijde rekenrente zijn bevrijd.

En omdat we eruit zijn geeft Mark de pensioengerechtigde een cadeautje: de ingegane pensioenen worden niet gekort, want daar gaan we toch mee stoppen. En dan heeft Mark geen pensioengezeik met de verkiezingen, want als hij mag uitleggen dat iedereen 15% moet inleveren in 2021, dan breekt de (verkiezings)-hel los. Jammer dat de enige partij in Nederland die het wel in de gaten heeft, zichzelf heeft opgeblazen. De 50-Plussers konden de weelde van 10 virtuele zetels niet aan. Laat staan van de 25 zetels als ze het pensioenverhaal goed over de bühne hadden kunnen krijgen.

Wat is er goed aan deze plannen?

Zoals ik al eerder schreef is de rekenrente loslaten en naar beleggingsrendement gaan de enige goede basis voor pensioenen. De individuele opbouw van pensioenrechten is dan ook de enige manier om een eerlijker verdeling van de pensioenen te krijgen.

Wat is er slecht aan deze plannen?

De pensioenuitkering afhankelijk maken van het rendement en daarbij weer diverse instrumenten gebruiken om een extreme daling of stijging te dempen, is uitermate schimmig. Het zorgt voor weer een heleboel meningen en stellingen, die weer door die onbetrouwbare pensioendeskundigen uitgezocht moeten worden en waardoor weer extra regels gemaakt moeten worden. En via een achterdeur wordt er dan toch weer een soort dekkingsgraad ingevoerd. Kortom oude wijn in nieuwe zakken.
De boodschap aan pensioengerechtigden dat hun pensioen niet meer zeker is. Sociaal maatschappelijk is dat de aller slechtste boodschap die je aan een gepensioneerde kunt geven. Moet die een deel van zijn pensioen gaan sparen voor slechte tijden? Moet die bang zijn dat hij op zijn 80e jaar weer aan het werk moet?
Als je iets niet simpel uit kunt leggen deugt het meestal niet. Nieuwe termen die in deze ronde verzonnen zijn: solidariteitsreserve, risicovrije rekenrente en projectierendement.

Wat moet er gebeuren als dit toch doorgaat?

Ik moet er niet aan denken, maar wat moet er toch echt gebeuren als dit allemaal doorgaat?

Om de onzekerheid voor toekomstige pensioenkortingen tegen te gaan moeten pensioengerechtigden onbeperkt en fiscaal aftrekbaar bij kunnen storten. Daarmee kunnen ze extra sparen voor de onzekerheid in hun pensioen.
Om de kosten van de pensioenfondsen te minimaliseren en de beleggingsrisico’s eerlijker te verdelen moeten alle pensioenfondsen opgaan in één nieuw pensioenfonds.
Stel naast de al eerder genoemde en onuitroeibare pensioendeskundigen een aantal maatschappijwetenschappers aan die de sociaal-maatschappelijke gevolgen van nieuwe maatregelen mede kunnen bepalen/inschatten.
Stop met het verzinnen van nieuwe termen zoals solidariteitsreserve, risicovrije rekenrente en projectierendement en verbloem daarmee niet waar het echt om gaat.

De uitsmijter

Welke toekomstige pensioengerechtigde durft het aan om zijn pensioenfonds aan te spreken, omdat die pensioenen aan het uitkeren is die niet gedekt zijn en waardoor er een greep in de kas van de toekomstige pensioengerechtigde wordt gedaan? Of om de rechter een uitspraak te laten doen of dat dit geen diefstal is. En het liefst aan het begin van de verkiezingstijd en vergezeld van een leuke bijeenkomst op het Malieveld. Kijken hoe Mark Rutte daar op gaat reageren! Reageer naar wil@baa.nl.