Hoe we vijf jaar eerder uit de crisis hadden kunnen zijn

De economische crisis woekert nog steeds voort. Wat heeft de overheid er tot nu toe eigenlijk aan gedaan om deze crisis een halt toe te roepen? En hoe hadden we al vijf jaar eerder uit de crisis kunnen zijn?

– De visie van Wil Hoebergen op de economische crisis. –

Stimuleer de woningmarkt!

De hypotheekrente is op dit moment historisch laag. De 10-jaarsrente is te krijgen vanaf 2 tot maximaal 3%, afhankelijk van de hoogte van de lening in vergelijking tot de waarde van de woning. Dat is goed nieuws voor de starters op de woningmarkt.

Een voorbeeld: koopprijs van de woning voor € 200.000

Eigen inbreng van de koper: de aankoopkosten van de woning (overdrachtsbelasting, notariskosten en advieskosten bank); samen € 6.000. De maandelijkse annuïteit (30 jaar) bedraagt in dat geval € 850.
Dat betekent dat je 30 jaar lang € 850 per maand betaalt en dan de hele lening hebt afgelost. De rente is gedurende die 30 jaar fiscaal aftrekbaar en dat levert een belastingteruggaaf op van circa € 150 per maand. De netto maandlast is dus de betaalde annuïteit minus de belastingteruggaaf: € 850 min € 150 = € 700 per maand. Daarvan is het aflossingsdeel per maand: € 200.000 / 360 maanden = € 550 per maand. Kortom je ‘verwoont’ per maand aan rente € 150. De woningbouwcorporatie vraagt “ietsjes” meer huur elke maand …

Dus: geen gezeik, iedereen rijk! Stimuleer het eigen woningbezit of bouw op zijn minst huizen.

Wat heeft de overheid nu eigenlijk gedaan?

1. De bankencrisis van 2008

De bankencrisis van 2008 heeft ervoor gezorgd dat de banken overstelpt zijn met regels van de AFM (Autoriteit Financiële Markten) en de DNB (De Nederlandsche Bank). Daarmee hebben de banken een halsbandje met een prikkabel gekregen. Ze vullen braaf de lijstjes in en iedere vorm van persoonlijk initiatief wordt vakkundig neergesabeld. De gevolgen:

• geen maatwerk meer;
• de loonstrook is heilig voor een hypotheekaanvraag; en
• opstartende zelfstandige ondernemers kunnen zich de gang naar de bank al helemaal besparen.

Een huurhuis huren voor € 700 per maand kan en mag wel, een huis kopen met een bruto maandlast van € 700 kan niet.

2. Nieuwbouw zakt naar dramatisch dieptepunt

Het aantal nieuw gebouwde huizen is gezakt van 87.000 in 2008, naar 55.000 in 2011, naar 37.000 in 2012 en als voorlopig dieptepunt naar 35.000 in 2014.
Hoeveel huizen heeft Nederland? 7 miljoen. Hoe lang gaat een huis mee? Stel gemiddeld 100 jaar. Dan moet je dus per jaar minimaal 70.000 huizen bouwen om de vervangingsmarkt op peil te houden.
En… dan letten we even niet op de terugloop van het aantal mensen dat in een huis woont (van 2,3 per huis nu naar 1,9 over een aantal jaren).

Kortom, we bouwen veel te weinig huizen, al jaren.

3. De Vestia-heffing

Als je de bouw van betaalbare huurwoningen wilt stimuleren, is het handig om daar woningcorporaties voor in te schakelen en ze eventueel met laagrentende leningen kapitaal te verschaffen om die woningen te kunnen bouwen. Daarmee worden gemeenten ook geholpen om van hun veel te grote voorraad bouwgrond af te komen.
Wat heeft onze vriend Stef Blok gedaan? Alle corporaties zodanige heffingen opgelegd, die het tekort van het Vestia-debacle moeten oplossen. Hierdoor zijn investeringen in woningen voor tenminste de grootte van dat bedrag niet meer mogelijk geweest.

Ter grootte van de Vestia-heffing hadden woningcorporaties ook huurwoningen kunnen bouwen.

4. Vermogensvorming middels aflossing = pensioenopbouw

Begin 80-er jaren werden er flinke subsidies gegeven om een woonhuis te kopen (onder andere de zogenaamde premie A-koopwoningen). De kopers van die huizen hebben allemaal een mooie start gehad en hebben nu een solide vermogen, met lage woonlasten en gaan op zijn minst redelijk onbezorgd met pensioen. De basis is gelegd met vermogensvorming, middels aflossing op hun woonhuislening. Dat is de afgelopen 20 jaar niet meer gebeurd en die generatie zit nu met de gebakken peren.

Door niet meer af te lossen op leningen, is de afgelopen 20 jaar te weinig eigen vermogen gevormd als onderdeel van de pensioenopbouw.

5. Niet bouwen = minder belasting in de staatskas

De oudere werknemers in de bouw, die door de crisis werkloos zijn geworden, zitten al geruime tijd op de reservebank (WW) en komen daar naar alle waarschijnlijkheid niet meer vanaf.
Door woningen te bouwen, had op de sociale uitkeringen aan deze groep werknemers, bespaard kunnen worden. Daarnaast komt er door de bouw van woningen omzetbelasting in het laatje van de overheid, worden er loonheffing en premies werknemersverzekeringen afgedragen door werkgever en hoogstwaarschijnlijk ook nog vennootschapsbelasting over de winst.

Een bekend politicus (Pieter Winsemius) heeft eens becijferd dat van elke nieuwbouwwoning minimaal 80% terugvloeit in de Staatskas.

De conclusie?

Hoezo niet bouwen? De crisis had in 2011 kunnen eindigen!