Huwelijkse voorwaarden? Let op het periodiek verrekenbeding!

In veel huwelijkse voorwaarden is het zogenaamde periodiek verrekenbeding opgenomen. Hiermee worden de inkomsten gedurende het huwelijk verdeeld. Alleen… dat wordt nogal eens vergeten en bij einde huwelijk leidt dat tot de nodige problemen.

Wat is het periodiek verrekenbeding – oftewel het Amsterdams verrekenbeding?

Overgespaard inkomen verdelen. Het periodiek verrekenbeding wordt ook wel Amsterdams verrekenbeding genoemd. Dat is een bepaling in de huwelijkse voorwaarden om het zogenaamde overgespaarde inkomen te kunnen verrekenen. Dit is alles wat de echtgenoten van hun gezamenlijke inkomen overhouden nadat ieders aandeel in de huishoudkosten in mindering is gebracht.

De periodieke verdeling. Dit overgespaarde inkomen wordt dus niet opgemaakt en wordt dan periodiek (meestal jaarlijks) verdeeld tussen de echtgenoten. De periodieke verdeling kan ook maandelijks, per kwartaal of twee jaarlijks geschieden afhankelijk van de bepalingen in de huwelijkse voorwaarden.

En het finale verrekenbeding. Hier tegenover staat een finaal verrekenbeding, wat inhoudt dat er aan het eind van het huwelijk pas wordt verrekend.

Wat is inkomen dan precies?

Om discussie te voorkomen is het slim om in de huwelijkse voorwaarden op te nemen wat er wel en niet onder inkomen wordt verstaan. Denk daarbij aan inkomen uit dienstbetrekking, winst uit de onderneming, dividend uit de BV/NV en schenkingen en erfenissen. Bij het opstellen van de huwelijkse voorwaarden zal de notaris bij het beschrijven hiervan behulpzaam zijn.

De waardestijging van de eigen woning of de onderneming hoeft niet periodiek te worden verrekend, behalve … als de waardestijging wordt veroorzaakt door een investering met inkomen dat eigenlijk verdeeld had moeten worden.

Waarom eigenlijk een periodiek verrekenbeding?

Eerlijk verdelen. Als de ene echtgenoot de hele week werkt en de andere echtgenoot thuis de opvoeding van de kinderen regelt, dan heeft de een inkomen en kan sparen, terwijl de ander niet of minder kan sparen. Met een verrekenbeding kan dan ‘eerlijker’ verdeeld worden. Het inkomen dat na betaling van de huishoudkosten overblijft, het overgespaarde inkomen, dient dan tussen beide echtgenoten te worden gedeeld.

Meteen eigen vermogen. Het grote voordeel van het periodiek verrekenbeding is dat een echtgenoot met geen of een laag inkomen al direct na verdeling over een eigen vermogen kan beschikken.

Buiten bereik schuldeisers. Een bijkomend voordeel kan zijn om winsten (=inkomen) van de ene echtgenoot (de ondernemer) toe te delen aan de andere echtgenoot (niet-ondernemer), zodat deze bedragen buiten het bereik van eventuele schuldeisers van de onderneming kunnen blijven.

De nadelen van een periodiek verrekenbeding

Het nadeel van een periodiek verrekenbeding is dat er ook daadwerkelijk jaarlijks moet worden verrekend en uitgekeerd om recht te doen aan de opgestelde huwelijkse voorwaarden. Veel mensen vinden het echter lastig om het overgespaarde inkomen te bepalen of denken er gewoonweg niet aan. In de praktijk blijkt dan ook dat er zelden of nooit een verrekening wordt gemaakt. Dat kan echter later tot nare en ongewenste gevolgen leiden.

Als een periodiek verrekenbeding niet wordt uitgevoerd

Fiftyfifty. Bij echtscheiding of overlijden in zicht kan men zich gaan beseffen dat er nooit periodiek is verrekend. Dan kan er een probleem ontstaan. Er wordt dan namelijk gehandeld alsof er een gemeenschap van goederen bestaat en het vermogen wordt dan fiftyfifty verdeeld. Dit kan voor een van de echtgenoten dan zeer ongewenst zijn.

Verjaringstermijn? Belangrijk daarbij is om te weten dat tijdens een huwelijk verrekening niet verjaart ongeacht wat er in de huwelijkse voorwaarden is opgenomen. Na de beëindiging van een huwelijk geldt er een verjaringstermijn van drie jaar.

Geen overgespaard inkomen? Als een echtgenoot overtuigend stelt en indien nodig ook bewijst dat zijn/haar vermogen niet uit overgespaarde inkomsten is verkregen, dan wordt dit vermogen niet verrekend. Denk hierbij aan ontvangen schenkingen, erfenissen en het privé vermogen dat er was voor het huwelijk. (zie onderstaande voorbeelden)

Voorbeeld 1 – niet uitgevoerd periodiek verrekenbeding 
Arie en Bea zijn gehuwd onder huwelijkse voorwaarden met hierin opgenomen een periodiek verrekenbeding.
Vermogen Arie: Spaarrekening € 80.000.
Vermogen Bea: Spaarrekening € 20.000.
Arie en Bea kunnen niet aantonen dat het geld op spaarrekening niet afkomstig is uit niet overgespaarde inkomsten.
Bij echtscheiding hebben Arie en Bea ieder recht op € 50.000.

Voorbeeld 2 – niet uitgevoerd periodiek verrekenbeding 
Chris en Dora zijn gehuwd onder huwelijkse voorwaarden met hierin opgenomen een periodiek verrekenbeding.
Vermogen Chris: spaarrekening € 60.000 en een effectenrekening € 30.000 (erfenis van recent overleden moeder).
Vermogen Dora: spaarrekening € 30.000.
Chris en Dora kunnen niet aantonen dat het geld op de spaarrekening niet afkomstig is uit niet overgespaard inkomen.
Bij echtscheiding hebben Chris en Dora ieder recht op 50% van (€ 60.000 + € 30.000) = € 45.000. Chris mag bovendien het saldo op de effectenrekening behouden omdat dit vermogen niet uit overgespaarde inkomsten is verkregen.

Tussentijds repareren is mogelijk

Stel nu dat men niet heeft verrekend en dat men dat nu toch wil, Het is dan nagenoeg onmogelijk om dat over bijvoorbeeld 20 jaar achteraf nog te doen. Tenslotte moeten dan de inkomsten en de kosten van de huishouding van 20 jaar in kaart gebracht worden. Er is hier wel een oplossing voor: de vaststellingsovereenkomst.

In deze (ondertekende) vaststellingsovereenkomst komen de echtgenoten overeen wat bij benadering periodiek had moeten worden verrekend. Zo kan er voor de beschreven jaren (bijvoorbeeld 20) schoon schip gemaakt worden.

BAA ADVIES. Als u en uw echtgeno(o)t(e) periodiek niet verrekenen terwijl dat wel in de huwelijkse voorwaarden is opgenomen, dan wordt het vermogen bij einde huwelijk verrekend alsof er een gemeenschap van goederen zou zijn. Is dat ongewenst dan kunt u dat voor einde huwelijk repareren met een vaststellingsovereenkomst.