Modelovereenkomsten – de stand van zaken met stappenplan

Zoals bekend is per 1 mei 2016 de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (Wet DBA) in werking getreden. Sindsdien is er van alles gebeurd. Wij zetten dat voor u op een rijtje én hebben een handig 4-stappenplan voor het werken met modelovereenkomsten.

Update 10 oktober 2017
Na de VAR-verklaring en de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelatie (Wet DBA) vindt de nieuwe regering dat de regels in 2018 op de schop moeten. In het regeerakkoord van 10 oktober 2017 is het idee van de opdrachtgeversverklaring opgenomen. Iets wat in de UK ook wordt toegepast. Het betreft een soort online ondernemerscheck, die de opdrachtgever meer duidelijkheid zou moeten bieden.

De implementatietermijn uitgesteld tot 1 januari 2018

Minder opdrachten. De invoering van de Wet DBA (die de VAR vervangt) zorgt tot op heden voor nogal wat onzekerheid bij zelfstandigen én bij hun opdrachtgevers. Uit onderzoek is inmiddels gebleken dat door de invoering van deze wet er in de praktijk opvallend minder opdrachten worden verstrekt.

Uitstel tot 1 januari 2018. Ook staatssecretaris Wiebes erkent inmiddels dat de Wet DBA in de huidige vorm niet werkbaar is. Daarom verlengt hij de implementatietermijn van de wet (voorlopig) tot 1 januari 2018. Het kabinet gaat in de tussenliggende periode bekijken hoe de begrippen ‘gezag’ en ‘vrije vervanging’ kunnen worden aangepast aan de moderne tijd.

Het gevolg. Voor u betekent dit dat de Belastingdienst niet vanaf 1 mei 2017, maar met ingang van 1 januari 2018 handhavend zal optreden. Uitzonderingen (lees: kwaadwillende) daargelaten.

U kunt hier de brief van de staatssecretaris Wiebes aan de Tweede Kamer er nog eens op nalezen.

Extra actiepunten van Wiebes

Ook kondigde Wiebes een aantal extra actiepunten aan om de even onvoorziene als ongewenste effecten van de Wet DBA ten goede te keren. Denk aan o.a.:

extra capaciteit voor het beoordelen van de voorgelegde overeenkomsten. De doorlooptijd die op dit moment 9 weken bedraagt, wordt steeds vaker niet gehaald;
een register waarin opdrachtgever en opdrachtnemer kunnen nagegaan of de Belastingdienst een overeenkomst met een bepaald kenmerk heeft goedgekeurd.

Ingediende moties

Ook zijn in een recent debat o.a. nog de volgende moties ingediend en aangenomen:

de Belastingdienst moet bij de toetsing van de modelovereenkomsten de volledige ruimte die de wet biedt gebruiken en het kader aanpassen waarbinnen de toetsing plaatsvindt; zo kan het bijv. best zijn dat er sprake is van een zuivere zelfstandigheid als er toch maar één opdrachtgever is;
aanpak van de knelpunten die door Meldpunt Wet DBA worden vastgesteld;
de handhaving van de Wet DBA moet stapsgewijs starten. Medisch specialisten en de pakketbezorgingssector krijgen hierbij voorrang.

U wilt een soepele overgang naar een modelovereenkomst?

Aan de hand van onderstaand stappenplan kunt u de overgang naar het werken met modelovereenkomsten soepel laten verlopen.

Stap 1. Moet ik gebruik maken van een modelovereenkomst?

Bepaal in overleg met de ZZP’er of het noodzakelijk is om met een modelovereenkomst te werken. Vaak is de arbeidsrelatie duidelijk en is een modelovereenkomst niet nodig. Bij twijfel kan gebruik worden gemaakt van bestaande modelovereenkomsten die door de Belastingdienst zijn goedgekeurd, maar dit is niet verplicht. U mag ook zelf een overeenkomst opstellen en ter goedkeuring voorleggen aan de Belastingdienst.

Stap 2. Een passende modelovereenkomst

Een modelovereenkomst vinden. Twijfelt u over de arbeidsrelatie of wilt u juist zekerheid over de arbeidsrelatie? Dan moet u met een modelovereenkomst werken. De Belastingdienst publiceert op haar website de goedgekeurde modelovereenkomsten. Inmiddels is er met 10 algemene en 50 model- en sectorale overeenkomsten een grotendeels dekkend stelsel ontstaan dat opdrachtgevers en opdrachtnemer de zekerheid biedt over de aard van hun arbeidsrelatie.

De overeenkomst aanpassen. Deze overeenkomsten kunt u naar eigen inzicht aanpassen, mits een aantal opgenomen passages in de overeenkomst maar intact blijven. De Belastingdienst heeft de betreffende passages in de overeenkomst geel gearceerd.

Stap 3. Modelovereenkomst vastleggen

Zorg ervoor dat zowel u als opdrachtgever als de ZZP’er als opdrachtnemer de overeenkomst ondertekenen. Bewaar deze dus goed in uw administratie. Let op! U bent verplicht om uw administratie 7 jaar te bewaren.

Stap 4. Werk in overeenstemming met de overeenkomst

Wordt er gewerkt conform de overeenkomst dan hebben u én uw opdrachtnemer de zekerheid dat over de werkzaamheden geen loonbelasting en premies hoeven worden ingehouden. Controleer daarom of de praktijk aansluit bij de overeenkomst en leg deze controle ook vast in uw administratie.

Is er bij u wellicht sprake van verkapt dienstverband?

Opereert u in een onzeker grijs gebied, lees dan nog eens het artikel “Per 1 mei 2016 van VAR naar DBA, wat nu?” In dit artikel wordt aan de hand van een voorbeeld duidelijk dat het ook onder de Wet DBA mogelijk blijft om het ‘verkapte dienstverband’ te ontwijken.

BAA ADVIES. Doordat de implementatietermijn is uitgesteld tot 1 januari 2018 heeft u langer tijd om de arbeidsrelatie met uw opdrachtnemer(s) te bekijken en om indien nodig met een modelovereenkomst te gaan werken. Ons stappenplan helpt daarbij. Mocht u toch nog vragen hebben, neem dan gerust contact op met u adviseur van BAA.