Bent u aandeelhouder van een BV en heeft u in het verleden een pensioenvoorziening in eigen beheer gevormd? Dat staat u voor de keuze of u deze moet voortzetten of niet. Wat zijn de ins en outs?

Wat zijn de mogelijkheden?

Als u er niet voor kiest om het pensioen in eigen beheer voort te zetten, moet u kiezen tussen:

• afkoop van de fiscale voorziening; of
• omzetting in een oudedagsverplichting (ODV).

Eerst even terug in de tijd

Reeds vele jaren is het pensioen in eigen beheer de Belastingdienst een doorn in het oog. Het is voor u bovendien al lang een stuk minder aantrekkelijk geworden. Toen het tarief van de vennootschapsbelasting nog 34,5% was, leverde het een aardige aftrekpost op en bij uitkering was de belastingheffing een stuk lager.

Nu echter sprake is van percentages van 20% en in de toekomst van 16% is het volledige fiscale voordeel weg. In het jaar 2012 werd de flex bv-wetgeving ingevoerd en mede door de lage rentestand, ontstond er een groot verschil tussen de commerciële waarde en fiscale waarde van de pensioenvoorziening eigen beheer. Daardoor werd u geconfronteerd met de zogenaamde dividendklem en werd het in vele gevallen onmogelijk om nog dividend uit te keren.

Wetgeving 2016/2017

Om deze problemen in één klap op te lossen heeft de overheid in 2016 met een uitloop naar 2017 een wetswijziging doorgevoerd die effectief op 1 juli 2017 in werking is getreden.

• Vanaf 1 juli 2017 is het niet meer mogelijk om in de BV extra pensioenrechten op te bouwen.
• U kunt in 2017, 2018 en 2019 de commerciële pensioenvoorziening, zonder fiscale afrekening, afstempelen naar de fiscale waarde.
• Vervolgens kan deze fiscale waarde worden omgezet in een ODV of kan deze fiscale waarde worden afgekocht.

Pensioen in eigen beheer afkopen

Profiteren van de belastingkorting. Als u ervoor kiest om af te kopen, levert dat dit jaar (2017) het meeste voordeel op. In 2017 bedraagt de belastingkorting namelijk 34,5% van het normale tarief van maximaal 52%. De effectieve belastingdruk bedraagt dan 65,5% van 52% = 34,06%. In het jaar 2018 is dat 38,96% en in 2019 bedraagt de heffing maximaal 41%.

Let op: de belastingkorting geldt voor de waarde van de pensioenvoorziening per 31 december 2015 of een lagere waarde op de datum van afkoop. Voor de aangroei van de pensioenvoorziening tussen 31 december 2015 en de datum van afkoop geldt de belastingkorting niet.

Wanneer is afkopen interessant? Het afkopen van fiscale waarde van de pensioenvoorziening kan interessant zijn in onderstaande situaties.

• Het pensioen is al ingegaan en u werkt na de AOW-datum. Daardoor is de uitkering samen met het loon en de AOW belast met 52% inkomstenbelasting.
• Het pensioen is nog niet ingegaan maar bij ingangsdatum wordt de uitkering samen met andere pensioenuitkeringen belast tegen het hoogste tarief.
• U heeft dit moment al een dusdanig hoge uitkering dat die nu al voor een deel wordt belast met 52% inkomstenbelasting.
• Het betreft een relatief kleine pensioenvoorziening en na afkoop is het mogelijk om de BV op te heffen. Daardoor vervallen de instandhoudingskosten van de BV.

Als u afkoopt. Door de afkoop komt de nettowaarde van de pensioenvoorziening vrij beschikbaar. U heeft dan de navolgende keuzes.

• Storten in de BV. U kunt de waarde als aflossing van de rekening courant, als lening of als agio in de BV storten.
• U kunt de waarde privé beleggen. Daarbij moet u uiteraard rekening houden met het bestaande Box 3 vermogen, de te betalen vermogensrendementheffing en het te behalen rendement op het vermogen.

Pensioen in eigen beheer omzetten in een ODV

De ODV als alternatief. Soms is het echter niet mogelijk om over te gaan tot afkoop. Bijvoorbeeld omdat het geld niet beschikbaar is om de met de afkoop samenhangende loonheffing te betalen aan de Belastingdienst. In deze situatie blijft de ODV dan het overblijvende alternatief. De omzetting in een ODV kan tot 31 december 2019.

Een slimme keuze als … Het is slim om voor de ODV te kiezen als de ODV-uitkering samen met de AOW en eventuele andere lijfrente-uitkeringen na de AOW-leeftijd, binnen de laagste schijven van de belastingheffing blijft. Die zijn volgens het regeerakkoord Rutte 3 voor AOW-gerechtigden:

• 19,03% voor een inkomen tot circa € 34.400;
• 36,93% voor inkomens tot € 68.500; en
• daarboven een tarief van 49,5%.

Blijft het belastbaar inkomen na de AOW-leeftijd onder de grens van € 34.400, dan levert afkoop nu met een tarief van 34,06% dus geen fiscaal voordeel op.

Uit te keren in 20 jaar. De omzetting van het pensioen in een ODV leidt ertoe dat de fiscale waarde van de pensioenvoorziening wordt omgezet in een verplichting. Die verplichting moet vanaf de AOW-leeftijd in 20 jaar gelijkmatig worden uitgekeerd. Voor de berekening van de hoogte van de ODV zijn geen actuariële berekeningen meer nodig, de ODV wordt ieder jaar opgerent met de marktrente (het U-rendement).

Let op: de jaarlijkse uitkering wordt lager. Door de omzetting in een ODV wordt de jaarlijkse uitkering lager.

Voorbeeld
Man en vrouw, beide 55 jaar. De commerciële waarde van de pensioenvoorziening is € 658.000 en de fiscale waarde is € 220.000. Bij het pensioen in eigen beheer is het ouderdomspensioen per jaar € 19.500 en het nabestaandenpensioen € 13.500 (70%). In geval van een ODV is het ouderdomspensioen € 11.000 per jaar. Bij het overlijden van de aandeelhouder gaat de ODV-uitkering over op de erfgenamen.

Pensioen in eigen beheer voortzetten

Soms is afkopen en omzetting in een ODV niet mogelijk. De overheid heeft namelijk bepaald dat bij een pensioenvoorziening in eigen beheer mét een nabestaandenpensioen de (ex) partner het formulier tot afstempeling en vervolgtraject ook moet ondertekenen. Dit formulier (het informatieformulier) moet binnen één maand na afkoop-omzettingsdatum opgestuurd worden aan de Belastingdienst. Daarmee geeft de (ex) partner expliciet toestemming aan u om deze stappen uit te voeren.

Als de partner niet wil tekenen. Uw partner kan allerlei redenen hebben om het formulier niet te ondertekenen. Hij/zij verliest bijvoorbeeld de rechten van het nabestaandenpensioen. Ook kan de waardeaangroei van het vermogen door de fiscale waardering van de pensioenvoorziening alleen bij u als aandeelhouder terechtkomen. De partner zal hiervoor op de een of andere manier adequaat willen worden gecompenseerd. Er bestaan hiervoor diverse mogelijkheden. De compensatie speelt een grotere rol bij huwelijkse voorwaarden dan bij een huwelijk in algehele gemeenschap van goederen, waarbij alles toch door de helft verdeeld wordt.