Er gaan nogal wat koppels uit elkaar. En vaak heeft men een eigen woning. Wat moet u met het oog op de aangifte 2016 nu al weten, als er bij u hiervan sprake is? Welke varianten zijn er mogelijk en wat zijn de fiscale gevolgen?

Scheiden of uit elkaar gaan

Scheiden of uit elkaar gaan van fiscale partners blijkt op sommige fiscale punten behoorlijk ingewikkeld. In deze bijdrage gaan we in op de eigen woning en bespreken we kort de verschillende varianten en hoe u hiermee moet omgegaan in de aangifte Inkomstenbelasting.

Er zijn twee mogelijkheden: 1. u bent samen eigenaar van de woning of 2. één van de twee is eigenaar. Omwille van de omvang van de problematiek beperken we ons in dit artikel tot de eerste groep. Daarbij zijn er zes verschillende mogelijkheden die de revue passeren. We zullen per optie vermelden welke gegevens u waar in de aangifte inkomstenbelasting dient in te vullen.

Variant 1. U verlaat de woning en betaalt alle rente

De eerste twee jaar (zogenaamde scheidingsregeling). De woning is niet langer uw hoofdverblijf. Toch moet u deze woning nog 2 jaar nadat u deze hebt verlaten, als eigen woning in de aangifte opgeven. Dit is alleen van toepassing indien de (ex) partner in de woning blijft wonen. Deze periode van 2 jaar start op de dag nadat u de woning hebt verlaten.

Bij eigen woning

• Uw deel van het eigenwoningforfait van de voormalige eigen woning.
• De rente die u betaalt over uw deel van de eigenwoningschuld van de voormalige eigen woning .

Bij persoonsgebonden aftrek onder onderhoudsverplichtingen (alimentatie)

• De rente die u voor uw (ex)-partner betaalt. Deze rente is slechts aftrekbaar als u deze betaalt op grond van uw onderhoudsverplichting tegenover uw (ex)-partner.
• Het bedrag van uw deel van het eigenwoningforfait van de door u verlaten woning over de periode dat u niet meer in deze woning woonde. U mag dit bedrag alleen aftrekken, als u uw deel van de voormalige eigen woning gratis ter beschikking stelt aan uw (ex)-partner.

Na 2 jaar. Twee jaar na het verlaten van de (voormalige eigen) woning verandert de situatie. Uw deel van de verlaten woning is dan geen eigen woning meer. Er is dan geen recht meer op renteaftrek voor de woning. Ook hoeft u het eigenwoningforfait over uw deel van de woning niet meer op te geven. Zowel uw deel van de woning alsmede de schuld vallen voor u dan in Box 3. U kunt wel recht hebben op aftrek van betaalde partneralimentatie.

Variant 2. U verlaat de woning en ieder betaalt zijn/haar deel van de rente

De eerste twee jaar (scheidingsregeling). De woning is niet langer uw hoofdverblijf. Toch moet u de woning die u hebt verlaten nog 2 jaar, nadat u deze hebt verlaten, als eigen woning in de aangifte opgeven. Deze periode van 2 jaar start op de dag nadat u de woning hebt verlaten. De (ex)-partner moet er dan nog wel blijven wonen.

Bij eigen woning

• Uw deel van het eigenwoningforfait van de voormalige eigen woning.
• De rente die u betaalt over uw deel van de eigenwoningschuld van de voormalige eigen woning.

Bij persoonsgebonden aftrek onder onderhoudsverplichtingen (alimentatie)

• Het bedrag van uw deel van het eigenwoningforfait van de door u verlaten woning over de periode dat u niet meer in deze woning woonde. U mag dit bedrag alleen aftrekken, als u uw deel van de woning gratis ter beschikking stelt aan uw (ex)-partner.

Na 2 jaar. 2 jaar na verlaten van de voormalige eigen woning verandert de situatie. Uw deel van de verlaten woning is dan geen eigen woning meer. Dit deel met de daaraan gekoppelde hypotheek verhuist naar Box 3. U hebt geen recht meer op renteaftrek voor deze woning. Ook hoeft u het bedrag van uw deel van het eigenwoningforfait van deze woning niet meer op te geven. U kunt wel recht hebben op aftrek van betaalde partneralimentatie.

Variant 3. U verlaat de woning en uw (ex)-partner betaalt alle rente

De eerste twee jaar (scheidingsregeling). U verlaat de woning en uw (ex)-partner blijft er wonen en betaalt alle rente. De woning is niet langer uw hoofdverblijf. Toch moet u de woning die u hebt verlaten nog 2 jaar nadat u deze hebt verlaten, als eigen woning in de aangifte opgeven. Deze periode van 2 jaar start op de dag nadat u de woning hebt verlaten.

Bij eigen woning

• Uw deel van het eigenwoningforfait van de door u verlaten woning.
• De door uw (ex)-partner betaalde rente over uw deel van de eigenwoningschuld van de woning die u hebt verlaten. U mag de rente alleen aftrekken als uw (ex)-partner deze betaalt op grond van zijn onderhoudsverplichting tegenover u.

Bij persoonsgebonden aftrek onder onderhoudsverplichtingen (alimentatie)

• Het bedrag van uw deel van het eigenwoningforfait. U mag dit bedrag alleen aftrekken als u uw deel van de woning gratis ter beschikking stelt aan uw (ex)-partner.

Bij periodieke uitkeringen onder ontvangen partneralimentatie

• De door uw (ex)-partner voor u betaalde rente over uw deel van de eigenwoningschuld. U moet dit alleen opgeven als uw (ex)-partner deze rente betaalt op grond van zijn/haar onderhoudsverplichting tegenover u.

Na 2 jaar. 2 jaar na verlaten van de voormalige eigen woning verandert de situatie. De verlaten woning vormt voor uw deel dan geen eigen woning meer. Deze wordt tezamen met de daaraan gekoppelde hypotheekschuld onderdeel van het vermogen in box 3. U heeft dan geen recht meer op rente aftrek voor deze woning. Ook hoeft u het eigenwoningforfait van uw deel van de woning niet meer op te geven. U kunt wel recht hebben op aftrek van betaalde partneralimentatie.

Variant 4, 5, 6

Deze varianten zijn in feite het omgekeerde van de vorige drie varianten. Alleen bent u degene die nu in de woning blijft wonen.

Als een van beide eigenaren wordt uitgekocht

Bij de zes verschillende varianten waren beide partners eigenaar van de woning. Als de ‘vertrekker’ wordt ‘uitgekocht’ dan gelden weer aanvullende fiscale spelregels waarmee u rekening moet houden. Denk hierbij aan de bijleenregeling voor de ‘vertrekker’ of de nieuwe regelgeving omtrent de eigenwoningschuld (verplicht tenminste annuïtair aflossen in 360 maanden, enz.) voor de ‘achterblijver’.