In dit artikel gaan we in op de soorten arbeidsongeschiktheid, de soorten uitkeringen uit een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) en het broodfonds als alternatief voor of als aanvulling op de arbeidsongeschiktheidsverzekering voor de zzp’er.

Arbeidsongeschiktheid en de zelfstandig ondernemer anno 2020

Volgens cijfers van het CBS en de Kamer van Koophandel telde Nederland in 2018 meer dan 1,2 miljoen zzp’ers. Al vele jaren speelt er een discussie omtrent de verplichte verzekering tegen arbeidsongeschiktheid. In 2020 is circa 40% van de zzp’ers niet verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid omdat de premie voor een verzekering te hoog is.
In januari 2020 werd in het rapport van de commissie Borstlap weer gepleit voor één basisverzekering tegen arbeidsongeschiktheid voor zowel mensen in loondienst als voor zelfstandig ondernemers.

Welke soorten arbeidsongeschiktheid kennen we?

In hoofdlijnen kunt u arbeidsongeschiktheid raken door:

• Ongevallen, tijdelijk of langdurig. Als u als zzp’er door een ongeval niet kunt werken, verstrekt de verzekeraar een eenmalige of periodieke uitkering.
• Ziektes. Afhankelijk van de mate van ziekte, verstrekt de verzekeraar een uitkering;

Welke soorten uitkeringen kennen we?

Als u zich als zzp’er verzekert tegen arbeidsongeschiktheid kunt u kiezen voor een uitkering bij:

• Gangbare arbeid. Hierbij vindt beoordeling plaats door het UWV waarbij gekeken wordt of u nog geschikt bent voor andere, gangbare arbeid. Dit kan echter geheel iets anders zijn dan het werk dat u als zelfstandige deed.
• Passende arbeid. Hierbij wordt beoordeeld of u op basis van opleiding, ervaring, beperkingen en ambities ander werk kunt doen dat bij u past. Ook hierbij kunnen dit geheel andere activiteiten zijn dan die u voorheen als zelfstandige deed. De beoordeling hiervan gebeurt door een arts en/of arbeidsdeskundige.
• Beroepsarbeidsongeschiktheid. Dit is enerzijds de beste dekking maar tevens ook de dekking met de hoogste premie. Nu wordt alleen gekeken naar arbeid die overeenkomt met de arbeid die u als zzp’er deed.

De arbeidsongeschiktheidsverzekering

Hoogte van de uitkering. Bij het afsluiten van een arbeidsongeschiktheidsverzekering spreekt u een bedrag af met uw verzekeraar wat u zult ontvangen als zich een bepaalde situatie voordoet. Zoals eerder vermeld, is een verzekering tegen beroepsarbeidsongeschiktheid de beste soort. Meestal sluiten zzp’ers een verzekering af die een uitkering geeft ter grootte van circa 80% van het gemiddelde inkomen.

Gedeeltelijk arbeidsongeschikt. Bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid, ontvangt u dan ook een gedeeltelijke uitkering.

Wachttijd. Daarnaast wordt in de polis een wachttijd opgenomen. Dit is een periode waarbinnen u de terugval in inkomen kunt opvangen met eigen middelen.

Twee uitkeringsperioden. Binnen de arbeidsongeschiktheidsverzekering is sprake van een Rubriek A en een rubriek B. Rubriek A heeft betrekking op de uitkering gedurende het eerste jaar en Rubriek B heeft betrekking op de uitkering na het eerste jaar tot de einddatum van de verzekering.

De fiscale kant. De betaalde premie voor een AOV is aftrekbaar voor de inkomstenbelasting en over de arbeidsongeschiktheidsuitkering is belasting verschuldigd.

Het broodfonds als alternatief

Een nieuwe basisverzekering verwachten wij voorlopig nog niet. En het grootste struikelblok voor het afsluiten van een AOV blijft de hoogte van de premie. Daarom is het broodfonds (nog steeds) een goed alternatief.

Door en voor ondernemers. Zo’n broodfonds kan het beste worden gezien als een collectieve AOV door en voor ondernemers. Het eerste broodfonds werd opgericht in 2006 en anno 2020 bestaan er in Nederland al meer dan 550 broodfondsen waarbij meer dan vijfentwintigduizend ondernemers zijn aangesloten.

Hoe werkt zo’n broodfonds?

Vertrouwen tussen 20-50 ondernemers. In een broodfonds spreekt u met een groep van circa 20-50 collega-ondernemers die elkaar vertrouwen af om elkaar bij arbeidsongeschiktheid met schenkingen te steunen. Het maximum van 50 deelnemers aan één fonds is gebaseerd op het aspect dat een broodfonds is gebaseerd op vertrouwen, goede afspraken, zeggenschap en samenwerking. De deelnemers helpen zichzelf en elkaar.

Minimaal 20 deelnemers. Iedereen legt maandelijks een bedrag in op zijn persoonlijke broodfondsrekening. Het minimum aantal deelnemers is 20, zo wordt al meteen een bepaald kapitaal verworven in het geval dat er al direct sprake is van een zieke.

Acht deelname-niveaus. Bij langdurige ziekte verstrekken de deelnemers aan de zieke deelnemer gedurende maximaal 24 maanden een schenking om van te leven. De hoogte van de schenking is afhankelijk van de eigen donatie. Een maandelijkse inleg van € 45 leidt tot een maandelijkse schenking in geval van ziekte van € 1.000 en een maandelijkse inleg van € 90 leidt tot een maandelijkse schenking van € 2.000. Stopt u met uw bedrijf of heeft u een andere reden om te stoppen met het broodfonds, dan blijft het saldo van u.

De fiscale kant van het broodfonds

De inleg. In tegenstelling tot de premie van een AOV is de inleg van een broodfonds niet fiscaal aftrekbaar. Het saldo van de persoonlijke broodfondsrekening vormt voor u box 3-vermogen.
Schenkingen ontvangen en geven. Over de ontvangen schenkingen hoeft u geen inkomstenbelasting te betalen en de betaalde schenkingen zijn weer niet aftrekbaar. Ontvangt u een schenking die groter is dan circa € 2.200 van één deelnemer op jaarbasis, dan moet u schenkbelasting betalen. Omdat er echter meer deelnemers een klein deel schenken, zult u hoogstwaarschijnlijk geen schenkbelasting hoeven te betalen.

Voorbeeld
U bent ziek en ontvangt een schenking van € 1.500 per maand van 30 broodfondsdeelnemers. Dat betekent € 50 per deelnemer per maand, of € 600 op jaarbasis. Dit blijft ruim onder het bedrag van de schenkvrijstelling van circa € 2.200 per jaar.

Mix van arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV)en broodfonds

Als u zich nu alsnog wilt verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid en niet die hoge premie wilt betalen, zou een mix een oplossing kunnen vormen.

U kunt zich dan aansluiten bij een broodfonds of zelf met collega-ondernemers een broodfonds oprichten. Daardoor wordt de uitkering bij arbeidsongeschiktheid voor de eerste 24 maanden gewaarborgd. Mocht de arbeidsongeschiktheid langer voortduren, zou dat kunnen worden opgevangen met een AOV zonder Rubriek A en bij Rubriek B een wachttijd van 12 maanden. De premie voor dit soort verzekeringen is een stuk lager dan de premie voor een verzekering die na een wachttijd van één of enkele maanden uitkeert.

Een broodfonds oprichten

Broodfondsmaker. Spreekt het idee u aan, dan hoeft u niet alles meer zelf te bedenken. Er gingen u al veel ondernemers voor. De naam ‘Broodfonds’ is dan ook een beschermde naam van de BroodfondsMakers Coöperatie. Het is goed mogelijk dat er een broodfonds bij u in de buurt al actief is. Op de website van Broodfonds vindt u broodfondsen die gesloten zijn (voldoende leden), broodfondsen die leden zoeken en informatieavonden voor nog op te richten broodfondsen.

Kosten. Deelname aan fonds via Broodfonds kost eenmalig € 225 inschrijfgeldkosten. Daarnaast betaalt u maandelijks € 12,50 contributie plus de inleg die u zelf heeft gekozen. Van de contributie gaat een deel naar uw Broodfonds en € 6 naar de BroodfondsMakers voor de leden- en besturenportals, het berekenen van schenkingen, doen van controles, en het geven van adviezen en trainingen.