Familiebank: hoe hoog mag de rente zijn?

Met de lage rentestanden en zelfs een mogelijke negatieve rente, overwegen steeds meer mensen een familiebank: een lening van de ouders aan de kinderen. Wat zijn alweer de regels en hoeveel rente mag/moet u vragen?

De familiebank voor een hoger rendement

Door te lenen aan hun kinderen kunnen ouders een hoger rendement behalen op hun vermogen en ook de kinderen behalen met dank aan de Belastingdienst een voordeel. Een win-winsituatie dus. Door een uitspraak van de rechter zijn er nu wel beperkingen wat betreft het rentepercentage waar rekening mee moet worden gehouden.

De familiebank in het kort

Voor de eigen woning. U kunt geld lenen aan uw kind voor de financiering of verbouwing van de eigen woning volgens de geldende fiscale regels. Dit houdt in dat er in maximaal 30 jaar tenminste annuïtair moet worden afgelost op de eigenwoningschuld.

Notaris niet nodig. Een hypotheekrecht vestigen bij een notaris is geen verplichting; een eigen overeenkomst is voldoende. Neem hierin naast het bedrag ook de looptijd, de startdatum en de overeengekomen rente in op. Vergeet niet een tabel van de periodieke afbetalingen en rentebetalingen op te nemen (op annuïteitenbasis).

Rentepercentage. U kunt gezamenlijk een rentepercentage afspreken wat in de praktijk hoger ligt dan momenteel bij een bank moet worden betaald. Deze hogere rente lijkt op het eerste gezicht een nadeel maar niets is minder waar!

De voordelen voor u en uw kind

Voor u. U behaalt allereerst een hoger rendement op uw vermogen door de hogere rente. De rente is meestal hoger dan dat u bij welke financiële instelling dan ook zou kunnen krijgen. Deze rente is bovendien voor u niet belast.

Voor uw kind. Voor het kind betekent de hogere rente in beginsel een nadeel. Echter door de hogere rente is ook de hypotheekrenteaftrek in de aangifte Inkomstenbelasting hoger. Dit kan leiden tot een hogere belastingteruggave en de netto betaalde rente zal dus lager zijn.

Belastingvrije schenking. Daarnaast kunnen ouder(s) besluiten om bijvoorbeeld 1x per jaar een belastingvrije schenking te doen aan het kind (vrijgesteld tot € 5.428,- in 2019) om de financiële last voor het kind te verkleinen.

Extra voordeeltje. U kunt ook eventueel gemaakte advieskosten in rekening brengen aan het kind. De kosten kunnen (mits aftrekbaar) tot een hoger fiscaal voordeel leiden.

Hoeveel rente mag en moet u nu in rekening brengen?

Niet te laag. U gunt uw kind misschien graag een extra lage rente. Maar let op, want niet alleen loopt uw kind renteaftrek mis, maar mogelijk is er zelfs sprake van een fictieve schenking van u als ouder aan uw kind.

En niet te hoog. Stel, u heeft uitgerekend dat 9% rente voor u en uw kind heel aantrekkelijk is. Mag dat dan zomaar? Het Gerechtshof Den Haag deed daar onlangs uitspraak over.

Uitspraak Gerechtshof Den Haag

Een ouder was met zijn kind 9% rente overeengekomen. De Belastingdienst was van mening dat die hoge rente onzakelijk was en niet acceptabel. De betreffende ouder was het er niet mee eens en stapte naar de rechter. De rechtbank was het echter eens met de Belastingdienst en de belastingplichtige ging in beroep bij het Gerechtshof.

Het Gerechtshof sluit echter aan bij de rechtbank en vindt dat de lening vergelijkbaar is met een hypotheeklening mét zekerheid en een rentevast periode van 15 jaar met bijbehorende rente van 3%. Hierdoor acht zij een rente van 4,5% voor dergelijke overeenkomsten zakelijk.

Wat is nu dan een acceptabele rente?

In principe geldt: hoe minder zekerheden u heeft, hoe hoger voor u de risico’s en hoe meer rente u mag berekenen. Zaken die de zekerheden en de risico’s beïnvloeden zijn bijv. een onderpand, lange rentevast periodes, enz.

In veel gevallen heeft het kind al een hypotheek bij een bank en leent bij een ouder een extra bedrag. De woning is dan géén onderpand voor deze onderhandse lening bij de familiebank. U als geldschieter loopt zonder onderpand een hoger risico en mag daarom een hogere rente in rekening brengen. Meestal wordt door de Belastingdienst een rente tussen 4 en 6% geaccepteerd.

BAA ADVIES. De familiebank kan u als ouder een hoger rendement opleveren en uw kind als geldlener een hoger fiscaal voordeel. Een win-winsituatie, maar het is erg belangrijk om alle omstandigheden, zekerheden en risico’s mee te nemen in het bepalen van het rentepercentage. Overleg eventueel met uw BAA-contactpersoon en ga desnoods in vooroverleg met de Belastingdienst.