Leve Shell! Kapitalisme is een zegen voor de maatschappij

De Coronacrisis legt een aantal zaken feilloos bloot. Als je er tenminste oog voor wilt hebben. Zo is de aandelenbeurs keihard ingestort. De koersen zijn als een steen naar beneden gevallen. Met dalingen boven de 20% per dag en … af en toe met stijgingen van meer dan 10%.

– Een column van Wil Hoebergen over computerbeleggingen, activistisch beleggen en short gaan –

Algoritmes versus gezond verstand

Maar waarom zijn de uitslagen van dag tot dag zo volkomen waanzinnig? Dat heeft te maken met algoritmes. Met geavanceerde wiskundige modellen maken computers razendsnel aan- en verkoopbeslissingen. Algo trading wordt dat ook wel genoemd. Beleggingsadviseur Jan-Willem Nijkamp schreef daar in januari 2019 al een kritisch artikel over. En ik ben het met Nijkamp eens. Volgens mij is dat algo trading een enorme vloek.

De gemiddelde tijd dat een beursgenoteerd aandeel dus in handen van een belegger is (de tijd tussen koop en verkoop van dat aandeel) is niet een jaar, geen maand, geen week, geen dag, geen uur, geen minuut, maar een halve seconde! Er is totaal geen sprake van emotie, maar er wordt alleen maar gehandeld volgens het computermodel.

Een voorbeeld

Het dividend van een aandeel Royal Dutch Shell (Shell) is de laatste 50 jaar niet verlaagd en jaarlijks minimaal gelijk gebleven en meestal gestegen. Dividend van Shell in 2019: $ 1,88, ongeveer € 1,70. Bij verschillende beurskoersen levert dat de volgende dividenden op:

Koers	Dividend
• € 25	7%
• € 20	9%
• € 15	11%
• € 10,67	16%

En de laagste koers in deze crisis was … inderdaad € 10,67.

Ik snap het wel en niet

Ik snap dat mensen die aandelen willen kopen in een crisis bang zijn om te kopen. Het kán immers nog veel lager gaan. Maar ik snap niet dat iemand die een aandeel in bezit heeft op € 10,67 dat aandeel nog gaat verkopen. Geen enkel weldenkend mens doet dat.

Algoritme is geen mens …

Maar een algoritme is geen mens, dat is een formule en handelt gewoon naar eigen inzicht. Algoritmes zijn dus voor een groot deel verantwoordelijk voor de huidige beursshit. Aanvankelijk stegen de beurskoersen nog vrolijk door in januari 2020. Ondanks de alarmerende C-berichten uit China. Het was voor een wiskundeformule tenslotte een onbekend iets, waar die formule niets mee kon. Maar een weldenkend mens fronste zijn wenkbrauwen en dat deden beurscommentatoren dan ook.

Geld verdienen met short gaan

Short gaan is kort gezegd: aandelen verkopen die je niet in bezit hebt. Voor professionele partijen op de beurs zijn er mogelijkheden om dat te doen. Zij speculeren dus op een daling van het aandeel en willen dat aandeel later weer voor een lagere koers terugkopen. Hoe meer aanbod, hoe lager de prijs. Door meer short te gaan stimuleer je dus de daling van een aandeel en daar verdien je geld mee.
Waarom doe je dit? Niet om op lange termijn een gezond bedrijf te krijgen waar je als aandeelhouder bij betrokken wilt zijn. Nee, dat doe je om op korte termijn geld te verdienen aan de shit die je gaat veroorzaken. Welkom in de tijd van egoïsme en het snelle geld.

Activistische aandeelhouders

Van degelijke … Wat hebben ABN AMRO, Akzo en Unilever met elkaar gemeen? Nou, het waren oorspronkelijk alle drie zeer solide bedrijven. Bedrijven met bekwame leiding, zeer gezonde vermogens en een betrouwbare dividendpolitiek. Kortom: degelijkheid troef! Aandeelhouders in deze bedrijven hoefden ’s nachts niet wakker te liggen van hun beleggingen.

… naar activistische beleggingen. Al deze drie bedrijven zijn echter belaagd door activistische aandeelhouders. Die wilden snel geld maken door opsplitsing of volledige overname van die bedrijven. De bedrijven waren kapitaalkrachtig en daar kon snel geld mee verdiend worden.

ABN AMRO. Dat is bij ABN AMRO in 2007 gebeurd. De aandeelhouders hebben er toen extreem goed mee geboerd. Van de opsplitsing is niets over gebleven. Ja, een heleboel ellende toen de kredietcrisis in 2008 uitbrak.

Akzo Nobel. Akzo Nobel heeft in 2017 met veel moeite een overname af kunnen wenden. Die was ‘aangeslingerd’ door een activistische aandeelhouder. Het heeft een chemiedivisie verkocht en heeft zich zelf ‘arm’ gemaakt door een superdividend van € 5,5 miljard uit te keren.

Unilever. Dit is en was dé parel van de Nederlandse beurs. Het kon in 2017 met de grootste moeite een overname door Kraft-Heinz afwenden.

Elk bedrijf wil gezond zijn en gezond blijven

Door het gedrag van ‘sprinkhanen’ (een kleine aandeelhouder met een grote mond, die snel geld wil maken met verkopen/opsplitsen van bedrijven) wordt de basis om een gezond/robuust bedrijf te zijn, ondermijnd. Het sprinkhanengedrag moet beteugeld worden door degelijke beschermingsconstructies van bedrijven. Daar moeten de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur het beleid bepalen en de aandeelhouders moeten op hoofdlijnen beoordelen of dat goed gebeurt.

Conclusie

Kapitalisme in zijn oorspronkelijke vorm is een fantastische manier om een maatschappij goed te laten functioneren. De nieuwe dimensie die de afgelopen decennia steeds vaker post vat is een cultuur van snel geld maken en net iets slimmer willen zijn dan de rest. Dat heeft geleid tot algoritmen, activistische aandeelhouders en short gaan.

De gedachte van duurzaam waarde creëren, door een langdurig aandeelhouderschap in een fonds waar een belegger vertrouwen in heeft moet terugkomen in ons DNA en daar helpen een algoritme, short gaan en activistische aandeelhouders niet aan mee.
Leve het kapitalisme in zijn oorspronkelijke vorm!