Haalt de VAR 2017? De soap rond de VAR en ZZP’ers

Vanaf 1 januari 2016 zou de VAR vervangen worden door ‘modelcontracten’ en zou de VAR verleden tijd zijn. Dat is meermaals door onze onvolprezen staatssecretaris Wiebes aangegeven. Inmiddels is de geplande invoeringsdatum uitgesteld naar 1 april 2016 en zal de VAR geheel 2016 gebruikt kunnen worden. Vanaf 1 januari 2017 gaan de modelcontracten definitief de VAR vervangen, zo is het plan……

– De visie van Wil Hoebergen op het VAR-gedoe én een alternatief hoe het echt kan werken. –

De historie van de VAR

De VAR en alle daarna bedachte varianten en oplossingen leiden tot bergen papier, frustraties en ongelijke behandeling door gebrek aan controle en handhaving.

Al vele jaren zwalkt het overheidsbeleid m.b.t. de ZZP’ers.

Zo is het begonnen. De overheid wilde een eenvoudig systeem om zelfstandigheid te kunnen beoordelen, waar partijen (met name opdrachtgevers) zekerheid aan konden ontlenen. De VAR bleek de uitkomst. Als de opdrachtgever een VAR WUO (Winst uit Onderneming) kon laten zien was hij afgedekt voor claims.

In den beginne werd iedereen gestimuleerd om zelfstandige (ZZP’er) te worden. De timmerman in dienst van de aannemer bleef hetzelfde werk doen, maar stuurde voortaan een factuur en vroeg een VAR WUO aan en kreeg die ook.

Wat deden UWV en Belastingdienst? Toen er dat teveel werden, gingen UWV en de Belastingdienst de strijd met de ZZP’er aan om Premies Werknemersverzekeringen te innen en de belastingvoordelen voor de ZZP’er af te nemen. Dat kon niet op sympathie van de politiek rekenen (liberalisering) en Den Haag floot UWV en Belastingdienst terug.

Bij het uitbreken van de crisis in 2008 kwamen de ZZP’ers erachter dat de betaalde WW-premie en Ziektewetpremie geen boetes waren, maar gewoon verzekeringspremies. En dat opdrachtgevers geen werkgevers zijn, die ontslag voor je moeten aanvragen als er geen werk is.

Toen kwam de BGL … Er werden jaarlijks 500.000 VAR-verklaringen aangevraagd (‘Een circus van beschikkingen”, volgens Wiebes) en de controle daarop door de Belastingdienst bleek onmogelijk.

Daarom bedacht men in 2013 iets nieuws, de BGL: de Beschikking Geen Loonheffing, die zou alle problemen oplossen. Zo snel en ondoordacht als die werd aangekondigd werd de BGL ook weer afgevoerd.

Wat nu? Geen probleem: we gaan de ‘modelcontracten’ invoeren en wel per 1 januari 2016. De Belastingdienst heeft inmiddels 19 modelcontracten bruikbaar verklaard, o.a. voor tennisleraren, computergame-ontwikkelaars, DJ’s en huisartsen. Op het oog ontbreken er nog een paar honderd, die men voor 1 januari 2016 niet af heeft. Daarop heeft Wiebes de afgelopen week de invoering dus weer uitgesteld naar 1 april 2016.

De VAR blijft in 2016 geldig, dat is inmiddels wel zeker. Bent u er nog?

Het alternatief

BAA presenteert het eenvoudige alternatief, waarmee iedereen weet waar hij of zij aan toe is.

De vakbond CNV begint te roepen dat de ZZP’er beschermd moet worden. Vooral op het gebied van werkloosheid, arbeidsongeschiktheid en pensioen. Als de ZZP’er zich daar verplicht voor moet verzekeren, kan hij beter in loondienst treden. Dan is het verschil met de werknemer nagenoeg verdwenen.

Welke problemen zijn er verder wat moeten we eraan doen?

1. De relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer en de positie van de fiscus.

• Zodra een opdrachtgever en opdrachtnemer samen vaststellen dat de opdrachtnemer geen werknemer is, is dat zo. Niet meer en niet minder. Geen gedoe met achteraf claimen dienstverband.
• Om uitbuiting te voorkomen, dient er een afspraak gemaakt te worden voor het bedrag dat een opdrachtnemer minimaal in rekening moet brengen.
• We maken onderscheid tussen de ZZP’er en ZMP’er (zelfstandige met personeel)
  • De ZMP’er krijgt € 10.000 Zelfstandigenaftrek
  • De ZZP’er krijgt € 5.000 Zelfstandigenaftrek
• De MKB-winstvrijstelling is voor beiden gelijk.

2. Wat te doen met de verzekeringen?

• Zelfstandigen kunnen zelf beslissen of ze zich willen verzekeren voor arbeidsongeschiktheid.
• Een verzekering voor werkloosheid is niet mogelijk.

3. Wat te doen met het pensioen?

• Een zelfstandige dient jaarlijks een minimumbedrag aan pensioen te betalen, dat afhankelijk is van zijn Winst Uit Onderneming. Dat kan hij doen door daarvoor een individuele bankspaarrekening te openen.
• Hij kan jaarlijks naar rato van zijn reeds opgebouwd pensioen op die spaarrekening extra storten om pensioengaten uit het verleden te dichten.
• Onderdeel van de jaarlijkse pensioenstorting is een kleine premie voor een nabestaandenverzekering, waardoor de partner niet onverzorgd achterblijft bij voortijdig overlijden van de ZZP’er.

BAA ADVIES. De ‘modelcontracten’ zijn weer uitgesteld. Het gedoe rondom de VAR blijft voortduren, terwijl er makkelijk een werkbaar alternatief te bedenken valt. Maar vooralsnog zult u het als opdrachtgever of als opdrachtnemer met de VAR moeten doen.