Het belang van een testament bij bedrijfsopvolging

Komt een ondernemer te overlijden, dan is zonder een testament de wettelijke verdeling op de nalatenschap van toepassing. Dit kan qua belastingheffing ongunstig uitpakken en de continuïteit van de onderneming belemmeren. Wat te doen?

De wettelijke verdeling

Is er geen testament, dan is de wettelijke verdeling van toepassing. Dit houdt in dat bij overlijden alle bezittingen en schulden aan de langstlevende worden toebedeeld. Hieronder vallen ook een eenmanszaak, een aandeel in een VOF of aandelen in een BV/NV als daar sprake van is. De kinderen krijgen een vordering op de langstlevende ter grootte van hun erfdeel.

Voorbeeld
Een ondernemer met een BV heeft een partner en twee kinderen en komt te overlijden. De BV heeft een waarde van € 900.000 en er zijn verder geen bezittingen en schulden. Volgens de wettelijke verdeling krijgt de langstlevende partner de hele onderneming (€ 900.000) en krijgen de kinderen een (overbedelings-)vordering op moeder, ieder € 300.000. (We laten het huwelijksvermogensrecht buiten beschouwing.)

De partner heeft een partnervrijstelling van bijna € 800.000 en omdat er een onderneming wordt vererfd kan een beroep worden gedaan op de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR). Als tenminste aan alle voorwaarden wordt voldaan … Hierdoor hoeft de partner geen belasting te betalen. De kinderen zijn over hun verkrijging ieder € 39.726 belasting verschuldigd.

De kinderen erven geen onderneming, maar hebben een vordering op de langstlevende en op een vordering is de BOR niet van toepassing.

Als één van de kinderen de beoogd bedrijfsopvolger is, dan is de toedeling van de onderneming volgens de wettelijke verdeling aan de langstlevende niet wenselijk. Er is overigens wel een mogelijkheid om de wettelijke verdeling ongedaan te maken. Dit dient te geschieden binnen 3 maanden na overlijden. Hiervoor is een bezoek aan de notaris nodig, die een verklaring opstelt en deze inschrijft in het boedelregister.

Overlijden met testament

Stel nu dat de ondernemer wél een testament heeft waarin is opgenomen dat het kind (de beoogd bedrijfsopvolger) de onderneming erft.

De langstlevende krijgt een vordering van € 300.000 op het kind dat de onderneming erft en betaalt over deze vordering geen belasting door de hoge partnervrijstelling. Het kind dat de onderneming erft, kan mits aan de voorwaarden wordt voldaan een beroep doen op de BOR en betaalt geen belasting. Uitsluitend het kind dat niet de onderneming erft, betaalt belasting over de vordering van € 300.000.

Alleen het toedelen van de onderneming aan het kind levert een belastingbesparing. Worden beide kinderen in het testament opgenomen als bedrijfsopvolger dan is er helemaal geen belasting verschuldigd.

BAA ADVIES. Behalve de belastingbesparing is een testament ook van belang voor de continuïteit van de onderneming. Breng samen met uw adviseur uw financiële situatie in kaart en zorg ervoor dat de juiste zaken in uw testament zijn opgenomen om een bedrijfsopvolging soepel te laten verlopen.