“Ik word gepest!” Hoe om te gaan met grensoverschrijdend gedrag?

Een werkneemster vertelt de directeur dat ze wordt gepest. Deze weet niet hoe hiermee om te gaan. Wat is slim? En wat zijn de regels voor grensoverschrijdend gedrag?

Wat speelde er?

Een directeur kreeg voor de eerste keer te maken met een werkneemster die vertelde gepest te worden. Hij realiseerde zich hier nog geen voorziening voor te hebben getroffen. Ze kon nergens anders op het bedrijf bij iemand terecht, omdat ze haar ervaring met niemand durfde te delen. Hij kon haar dus ook niet naar iemand verwijzen. Met grote terughoudendheid stond de directeur haar te woord.

Hoe gaat u hiermee om?

Pesten is iets van alle dag. En niet alleen bij kinderen, het gebeurt ook bij volwassenen. Op het werk kan het zich in allerlei soorten voordoen:

• Sociale isolatie: geen gedag zeggen, niet meevragen voor de lunch, enz.
• Werken onmogelijk maken: resultaten manipuleren, geen telefoontjes doorgeven, enz.
• Spotten en voor de gek houden met uiterlijke kenmerken, afkomst, religie, partner, enz.
• Roddelen.
• Lichamelijk geweld
• Intimiderende seksuele opmerkingen of handtastelijkheden.

Als u of een andere leidinggevende met pest- of ander grensoverschrijdend gedrag wordt geconfronteerd, spelen er een aantal zaken:

• Hoe reageert u naar de betreffende werknemer?
• Erken het probleem.
• Schakel een vertrouwenspersoon in.
• Update uw risico-inventarisatie en -evaluatie (RIE).
• Train leidinggevenden.

Hoe reageert u?

Het kan goed zijn dat ook u of een collega plotseling met grensoverschrijdend gedrag wordt geconfronteerd. Het belangrijkste is dat u dan begrip toont, actief luistert en niet doorvraagt naar de details. Geef de werknemer echter alle ruimte om te vertellen wat hij of zij vertellen wil. Pas op met vooroordelen in de zin van ‘het zal wel meevallen’, of ‘hij klaagt altijd over iets’. Geef geen mening. Vat kort samen wat u gehoord heeft en vraag of hij/zij nog iets wil toevoegen. Vervolgens vertelt u welke vervolgstappen er mogelijk zijn.

Het probleem erkennen

Er wordt vaak gedacht dat dit ‘bij ons’ niet voorkomt. Het is belangrijk dat u en andere leidinggevenden erkennen dat grensoverschrijdend gedrag ook bij u kan voorkomen. Gedragsverandering op de werkvloer is alleen realiseerbaar als leidinggevenden hier volkomen achter staan.

Schakel een vertrouwenspersoon in

Het is slim om een vertrouwenspersoon achter de hand te hebben. Intern of extern. Werknemers weten dan waar ze terecht kunnen. Wordt u of een collega toch door een werknemer aangesproken, verwijs dan door naar een dergelijke vertrouwenspersoon. Een dergelijke vertrouwenspersoon is nog niet verplicht, maar er is een wetsvoorstel in behandeling om dit wel verplicht te stellen.

Update uw RIE

U heeft dus eigenlijk een protocol ongewenst gedrag nodig. Dat kunt u zelf opstellen of checken of uw branchevereniging of arbodienst dit kan aanleveren. Bespreek dit met de werknemers. Een discussie over ‘wat accepteren wij wel en niet’ kan zeker leiden tot een gedragsverandering. Het protocol kunt u onderdeel laten uitmaken van uw RIE.

Training leidinggevenden

Wellicht is het niet nodig, maar vaak is het geen overbodige luxe om leidinggevenden een cursus grensoverschrijdend gedrag te laten volgen. Aan de orde komt dan o.a. hoe te herkennen, hoe mee om te gaan, de rol van de leidinggevende, de directie, de vertrouwenspersoon en de bedrijfsarts, enz.

Dus wat nu te doen?

Grensoverschrijdend gedrag komt eerder voor dan dat u denkt. Geschreeuw, gevloek, getier in de productiehal of in keuken kan de een normaal vinden en de ander kan dit grensoverschrijdend vinden. De een ligt door seksueel getinte grapjes in een deuk, de ander voelt zich niet op zijn/haar gemak. Enz. Zet eens op rij wat bij uw onderneming de risico’s zijn. En schakel desnoods hulp in bij het opstellen van een RIE.

BAA ADVIES. Grensoverschrijdend gedrag kan overal voorkomen. Zorg dat u er een protocol voor in uw RIE heeft opgenomen en dat u een vertrouwenspersoon achter de hand heeft.