RI&E Archives

Berichten

“Ik word gepest!” Hoe om te gaan met grensoverschrijdend gedrag?

7 april 2023/in Artikelen /door admin

Een werkneemster vertelt de directeur dat ze wordt gepest. Deze weet niet hoe hiermee om te gaan. Wat is slim? En wat zijn de regels voor grensoverschrijdend gedrag?

Wat speelde er?

Een directeur kreeg voor de eerste keer te maken met een werkneemster die vertelde gepest te worden. Hij realiseerde zich hier nog geen voorziening voor te hebben getroffen. Ze kon nergens anders op het bedrijf bij iemand terecht, omdat ze haar ervaring met niemand durfde te delen. Hij kon haar dus ook niet naar iemand verwijzen. Met grote terughoudendheid stond de directeur haar te woord.

Hoe gaat u hiermee om?

Pesten is iets van alle dag. En niet alleen bij kinderen, het gebeurt ook bij volwassenen. Op het werk kan het zich in allerlei soorten voordoen:

Sociale isolatie: geen gedag zeggen, niet meevragen voor de lunch, enz.
Werken onmogelijk maken: resultaten manipuleren, geen telefoontjes doorgeven, enz.
Spotten en voor de gek houden met uiterlijke kenmerken, afkomst, religie, partner, enz.
Roddelen.
Lichamelijk geweld
Intimiderende seksuele opmerkingen of handtastelijkheden.

Als u of een andere leidinggevende met pest- of ander grensoverschrijdend gedrag wordt geconfronteerd, spelen er een aantal zaken:

Hoe reageert u naar de betreffende werknemer?
Erken het probleem.
Schakel een vertrouwenspersoon in.
Update uw risico-inventarisatie en -evaluatie (RIE).
Train leidinggevenden.

Hoe reageert u?

Het kan goed zijn dat ook u of een collega plotseling met grensoverschrijdend gedrag wordt geconfronteerd. Het belangrijkste is dat u dan begrip toont, actief luistert en niet doorvraagt naar de details. Geef de werknemer echter alle ruimte om te vertellen wat hij of zij vertellen wil. Pas op met vooroordelen in de zin van ‘het zal wel meevallen’, of ‘hij klaagt altijd over iets’. Geef geen mening. Vat kort samen wat u gehoord heeft en vraag of hij/zij nog iets wil toevoegen. Vervolgens vertelt u welke vervolgstappen er mogelijk zijn.

Het probleem erkennen

Er wordt vaak gedacht dat dit ‘bij ons’ niet voorkomt. Het is belangrijk dat u en andere leidinggevenden erkennen dat grensoverschrijdend gedrag ook bij u kan voorkomen. Gedragsverandering op de werkvloer is alleen realiseerbaar als leidinggevenden hier volkomen achter staan.

Schakel een vertrouwenspersoon in

Het is slim om een vertrouwenspersoon achter de hand te hebben. Intern of extern. Werknemers weten dan waar ze terecht kunnen. Wordt u of een collega toch door een werknemer aangesproken, verwijs dan door naar een dergelijke vertrouwenspersoon. Een dergelijke vertrouwenspersoon is nog niet verplicht, maar er is een wetsvoorstel in behandeling om dit wel verplicht te stellen.

Update uw RIE

U heeft dus eigenlijk een protocol ongewenst gedrag nodig. Dat kunt u zelf opstellen of checken of uw branchevereniging of arbodienst dit kan aanleveren. Bespreek dit met de werknemers. Een discussie over ‘wat accepteren wij wel en niet’ kan zeker leiden tot een gedragsverandering. Het protocol kunt u onderdeel laten uitmaken van uw RIE.

Training leidinggevenden

Wellicht is het niet nodig, maar vaak is het geen overbodige luxe om leidinggevenden een cursus grensoverschrijdend gedrag te laten volgen. Aan de orde komt dan o.a. hoe te herkennen, hoe mee om te gaan, de rol van de leidinggevende, de directie, de vertrouwenspersoon en de bedrijfsarts, enz.

Dus wat nu te doen?

Grensoverschrijdend gedrag komt eerder voor dan dat u denkt. Geschreeuw, gevloek, getier in de productiehal of in keuken kan de een normaal vinden en de ander kan dit grensoverschrijdend vinden. De een ligt door seksueel getinte grapjes in een deuk, de ander voelt zich niet op zijn/haar gemak. Enz. Zet eens op rij wat bij uw onderneming de risico’s zijn. En schakel desnoods hulp in bij het opstellen van een RIE.

BAA ADVIES. Grensoverschrijdend gedrag kan overal voorkomen. Zorg dat u er een protocol voor in uw RIE heeft opgenomen en dat u een vertrouwenspersoon achter de hand heeft.

Een vertrouwenspersoon is niet verplicht, maar …

6 oktober 2022/in Artikelen /door admin

Voorbeelden van grensoverschrijdend gedrag zijn nog steeds volop in het nieuws. Het is slim om een vertrouwenspersoon ‘achter de hand’ te hebben, in geval een werknemer met dergelijk gedrag te maken krijgt.

Bestaande en wettelijk komende verplichtingen

Arbowet en RI&E. Volgens de Arbowet heeft u de verantwoordelijkheid als werkgever en bent u verplicht om goed voor uw personeel te zorgen. Het leidt bovendien tot een betere werksfeer en productiviteit. Daarom wees de Belastingdienst eerder dit jaar veel werkgevers schriftelijk op de Arbo/RI&E-verplichting.

PSA. Bedrijven zijn volgens de Arbowet ook verplicht om hun werknemers te beschermen tegen psychosociale arbeidsbelasting; de PSA. Zij moeten hiervoor een beleid opstellen en ook daadwerkelijk uitvoeren en als ze meer dan 25 werknemers hebben, dit voorleggen aan hun Arbodienst. Het aanstellen van een vertrouwenspersoon kan een belangrijk onderdeel van dit beleid zijn.

Een vertrouwenspersoon. Het hebben van een vertrouwenspersoon is echter nog niet wettelijk verplicht. Wel is er een wijziging van de Arbowet in behandeling bij de Tweede Kamer die zegt dat u als werkgever de toegang tot een vertrouwenspersoon voor uw werknemers moet regelen.

De vertrouwenspersoon

Een vertrouwenspersoon is er voor medewerkers die meldingen willen doen over integriteitskwesties of klachten hebben over ongewenst gedrag. Het werk van de vertrouwenspersoon kan ervoor zorgen dat problemen niet buiten hun proporties groeien en intern worden behandeld en zo mogelijk opgelost. Klachten gaan veelal over: agressie, pesten, geweld, (seksuele)intimidatie, discriminatie en integriteitskwesties.

De functie van de vertrouwenspersoon

Doel van de functie van de vertrouwenspersoon is het bieden van veiligheid en vertrouwen aan de werknemer die klaagt over ongewenst gedrag op de werkvloer of een integriteitskwestie meldt. Dat gebeurt door:

Het opvangen, begeleiden van en het geven van advies aan de werknemer die klaagt. Dat zijn altijd vertrouwelijke en anonieme gesprekken.
Het geven van voorlichting aan de organisatie hoe de veiligheid op PSA-gebied in het bedrijf kan worden vergroot (o.a. door de RI&E uit te voeren).
Het geven van gevraagd en ongevraagd advies aan management en bestuur.

Starten met een vertrouwenspersoon

Intern. U kunt overwegen om intern een werknemer tot vertrouwenspersoon op te laten leiden. Op de website van de Landelijke Vereniging van Vertrouwenspersonen (LVV) vindt u een lijst met geaccrediteerde opleidingsinstituten. Realiseer u wel dat een werknemer die interne vertrouwenspersoon mag weigeren.

Extern. U kunt ook een externe vertrouwenspersoon inschakelen. Het is fijn om een dergelijke expert achter de hand te hebben, in geval er binnen uw bedrijf iets speelt op het gebied van grensoverschrijdend gedrag. Deze expert kunt u ad hoc inschakelen of u kunt via een abonnement van de diensten gebruik maken.

Een externe vertrouwenspersoon vinden

Van een CRP-gecertificeerd vertrouwenspersoon weet u van tevoren dat deze beschikt over voldoende kennis, levenservaring en vaardigheden om de werknemer met klachten verder te helpen. Desgewenst helpen wij u bij het vinden van expert op dit gebied, maar u kunt ook zelf op zoek naar iemand in uw omgeving via de website van de LVV.

BAA ADVIES. Er is een wetsvoorstel in behandeling die het verplicht om voor uw werknemers toegang tot een vertrouwenspersoon te regelen. Desgewenst helpen wij u met het vinden van een expert op dit gebied.

Opgelet de Belastingdienst controleert of u een RI&E hebt

11 mei 2022/in Artikelen /door Mirei Knapen

De Belastingdienst heeft onlangs schriftelijk veel werkgevers op de RI&E-verplichting gewezen. In dit artikel leggen we uit wat een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) is en waarom en voor wie het verplicht is.

Waarom een RI&E?

Een risico-inventarisatie en -evaluatie beschrijft de risico’s in het bedrijf op het gebied van gezondheid en veiligheid van de werknemers. Hiermee krijgt u als werkgever snel inzicht in de situatie en kunt u zien waar verbeteringen in de onderneming nodig zijn. Het is de bedoeling dat iedere werkgever een RI&E opstelt.

Door ongelukken op het werk of beroepsziekten overlijden jaarlijks 4.100 mensen en zitten tienduizenden mensen ziek thuis. Al het werk brengt risico’s met zich mee. Het is belangrijk om al deze zichtbare en onzichtbare risico’s in kaart te brengen. U denkt dat u alle risico’s van uw onderneming wel kent, maar er komen ongemerkt nieuwe risico’s bij door bedrijfsveranderingen of andere oorzaken.

Wat is een RI&E?

Een RI&E is dus een overzicht van de risico’s en maatregelen van uw bedrijf en bevat:

een overzicht van de risico’s die het werk met zich meebrengt;
een beschrijving van de gevaren en de risico-beperkende maatregelen;
een overzicht van risico’s voor bijzondere categorieën werknemers (jeugdige medewerkers en zwangere medewerkers);
een plan van aanpak met maatregelen om de risico’s te voorkomen of te beperken;
bij elke maatregel uit het plan van aanpak moet worden aangegeven wanneer het wordt uitgevoerd.

Voor wie een RI&E?

De RI&E geldt voor álle ondernemers met personeel in dienst.

De DGA. Als DGA bent u in principe ook in dienst, maar u wordt in dit geval gezien als een zelfstandige en hoeft dus geen RI&E te maken. Als u als DGA met één of meerdere werknemers werkt, wordt u voor de Arbowet wél gezien als werkgever.

De zzp’er. Als zzp’er bent u dus ook niet verplicht om een RI&E uit te voeren. Maar opgelet! Want als u als zzp’er een andere zzp’er inhuurt en gezag uitoefent over de werkzaamheden van de ingehuurde zzp’er, dan bent u wél verplicht om een RI&E uit te voeren. Iemand werkt onder uw gezag als u bepaalt waar diegene moet werken; met welke middelen hij moet werken; hoe er gewerkt moet worden, enz. Een RI&E is ook verplicht als u als zzp’er een stagiaire in dienst neemt. Niet veel zzp’ers doen dit, maar áls er iets gebeurt en er komt controle en er is geen RI&E, dan loopt u risico op een boete. Bovendien weet u dan wellicht niet goed wat u moet doen in risicosituaties als er van tevoren niet over nagedacht is.

Aan de slag

Een RI&E opstellen is niet zo moeilijk maar kost wel wat tijd. U kunt het zelf doen, een preventiemedewerker in uw bedrijf het laten doen of uw arbodienst om hulp vragen. Gelukkig is er online hulp in de vorm van het RI&E-steunpunt.

Hier vindt u o.a.:

een lijst met veel gestelde vragen;
de RI&E-instrumenten, opgesteld door brancheorganisaties en handig als uw onderneming in een van deze branches actief is;
veel gestelde vragen door en voor zzp’ers.

RI&E laten toetsen. Als u minder dan 25 werknemers in dienst heeft hoeft uw RI&E niet getoetst te worden. Als dit er meer zijn of u kunt geen erkend instrument gebruiken, dient u wel RI&E getoetst te worden.

Bron: RI&E-steunpunt

BAA ADVIES. Ga meteen aan de slag met het opstellen van een RI&E. De Belastingdienst controleer hier namelijk op en zonder RI&E loopt u het risico op een boete. Vraag eventueel om advies bij uw BAA-contactpersoon.

Grotere boetekans voor ondernemingen zonder RI&E

5 februari 2020/in Artikelen /door Admin

Sinds vorig jaar zomer is de kans op boetes bij het ontbreken van een RI&E en plan van aanpak behoorlijk gestegen. Is het nu tijd om er toch maar mee aan de slag te gaan?

Waar werk is, zijn risico’s

Werken brengt risico’s met zich mee voor de gezondheid van uw werknemers. Het is zaak de kans zo klein mogelijk te maken dat werknemers door het werk een ongeval krijgen of arbeidsongeschikt worden. Hiermee komen we op het gebied van arbeidsveiligheid. Het draait hierbij om de samenhang tussen risico’s en werken. Twee belangrijke partijen hebben hier een rol in: de werknemer én u als werkgever.

De plichten van de werknemer

De werknemer is verplicht om in zijn doen en laten op de werkplek naar vermogen zorg te dragen voor zijn eigen veiligheid en gezondheid en die van andere betrokken personen. De werknemer is met name verplicht om:

arbeidsmiddelen en gevaarlijke stoffen op de juiste wijze en volgens instructie te gebruiken;
mee te werken aan de voor werknemers georganiseerde instructies;
de werkgever in te lichten over opgemerkte gevaren voor de veiligheid en gezondheid in het bedrijf;
en de werkgever en andere deskundige personen indien nodig bij te staan bij de uitvoering van hun verplichtingen.

De werkgever en de RI&E

U als werkgever heeft enkele plichten om de gezondheid van uw werknemer zo goed mogelijk te waarborgen. Denk hierbij aan het uitvoeren van een Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E). Deze is al sinds 1 januari 1994 verplicht voor alle werkgevers. Het plan van aanpak is een verplicht onderdeel van de RI&E. Dat staat in de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet).

Grotere kans op boetes

Veel bedrijven hebben nog geen RI&E. Uit het jaarverslag van de Inspectie SZW (Arbo in bedrijf 2018) blijkt dat 49% van de ondernemingen nog (steeds) geen RI&E heeft. Van de grotere bedrijven met 26 of meer werknemers heeft 11% nog geen RI&E.

Eerder boete. Sinds vorig jaar zomer kan de inspectie van de SZW niet alleen een boete opleggen na een bedrijfsongeval, maar ook na een preventief onderzoek waarbij blijkt dat er geen RI&E aanwezig is.

Hogere boetes. Bovendien is de boete voor het ontbreken verhoogd. Ons advies is dus om een RI&E te maken. Niet alleen vanwege de hoge risico’s maar ook omdat in de praktijk er minder ongevallen plaatsvinden als de risico’s goed in kaart zijn gebracht.

Dus toch maar een RI&E

Heeft u voor uw onderneming nog geen RI&E? Dan is het nu wellicht het moment om hiermee te starten.

Meer of minder dan 25 werknemers? Heeft u minder dan 25 werknemers dan mag u zelf zo’n RI&E invullen. Heeft u meer dan 25 werknemers, dan moet dat een preventiemedewerker doen. U moet de RI&E dan bovendien laten toetsen door een arbeidsdeskundige of arbodienst.

Op de website Steunpunt RI&E zijn er RI&E’s voor diverse branches beschikbaar. Die zijn niet altijd gratis. U kunt er ook terecht om online een algemene MKB risico inventarisatie te maken. Bovendien kunt u of uw preventiemedewerker hier tips vinden over de 5 RI&E stappen:

Inventarisatie
Evaluatie
Plan van aanpak
Toetsen van uw RI&E
Aan de slag

BAA ADVIES. Hoort u bij 49% van de bedrijven die nog geen verplichte RI&E hebben? Dan is het nu wellicht tijd om daar tijd in te steken, want het risico op een (hogere) boete is behoorlijk verhoogd.