Wet Aanpak Schijnconstructies (WAS) – dit moet u weten

De afgelopen jaren heeft de overheid zijn pijlen sterk gericht op het aanpakken van schijnconstructies en het ontduiken van het minimumloon. De Wet aanpak schijnconstructies (WAS) is hiervan een aansprekend voorbeeld. De WAS is deels ingegaan op 1 juli 2015 en deels op 1 januari 2016.

Wie krijgt met deze regels te maken?

Dit artikel gaat over de Wet Aanpak Schijnconstructies (WAS) waar u als ondernemer en werkgever veel mee te maken zult krijgen. Voor uw eigen personeel, maar ook bij ingehuurde arbeidskrachten en indien u gebruik maakt van ZZP’ers.

Een deel van deze nieuwe regels is al per 1 juli ingegaan.

De nieuwe regels uit de WML

De Wet aanpak schijnconstructies is niet één nieuwe wet, maar de regels zijn opgenomen in de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (WML) en in het Burgerlijk Wetboek.

Wat moet u van deze nieuwe regels zeker weten?

Wat is het doel van deze regels? De nieuwe regels moeten oneerlijke concurrentie voorkomen (door ontduiking minimumloon en premies én door het maken van misbruik van (buitenlandse) werknemers). Op zich een nobel doel, maar voor u als ondernemer zijn dit weer extra regels waar u zich aan te houden heeft.

Wat is een schijnconstructie? Wat is volgens deze nieuwe regels een schijnconstructie? Bij een schijnconstructie wijkt de feitelijke situatie af van de voorgespiegelde (papieren) situatie. Daarbij zijn de mazen van de wet opgezocht of overschreden met als doel oneigenlijk te concurreren op arbeidsvoorwaarden.

Wat betekent dit voor u?

De Belastingdienst kan uw bedrijf aansprakelijk stellen voor het uitbetalen van het juiste loon aan uitzendkrachten en (onder)aannemers.

De hele ‘keten’ is verantwoordelijk voor een correcte uitbetaling van het loon. Iedereen in de keten is (mede) verantwoordelijk voor de loonbetaling. Leent u bijvoorbeeld een uitzendkracht in, dan bent u mede ervoor verantwoordelijk dat de uitlener zijn verplichtingen correct nakomt.

De uitzendkracht of (onder)aannemer moet wel eerst proberen om het achterstallige loon bij zijn eigen werkgever te halen, maar als dat niet lukt, bent u mogelijk de klos.

Aan het schandblok: naming en shaming

De WAS bepaalt dat de Inspectie SZW de bevoegdheid krijgt om boetes uit te delen aan werkgevers die zich niet aan de eisen uit de WAS houden. Daarnaast mag de Inspectie de inspectiegegevens openbaar maken van organisaties die zich niet aan de regels houden. Dit is nou niet bepaald het soort reclame waar u als ondernemer op zit te wachten.

Toch heeft openbaarmaking ook voordelen. U kunt bij de Inspectie SZW nagaan of de bedrijven waarmee u gaat samenwerken de arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden naleven. Hiermee kunt u het risico op een boete aanzienlijk verkleinen.

Uitbetalen en administreren van loon

De maatregelen inzake de uitbetaling en administratie van het loon die eveneens zijn opgenomen in de WAS gaan per 1 januari 2016 in.

Deze maatregelen betreffen:

• het verbod op contante uitbetaling van het minimumloon;
• nieuwe eisen aan het inhouden of verrekenen van vergoedingen of andere kosten;
• de eis om onkostenvergoedingen op de loonstrook te specificeren.

Let op. Het verbod om inhoudingen te doen op het minimumloon is inmiddels door de minister uitgesteld tot 1 april 2016. De Tweede Kamer wil namelijk een versoepeling van de regels voor bonafide werkgevers en sociale werkbedrijven.

Meer eisen aan loonstrook. De eisen die worden gesteld aan de loonstrook (die u als werkgever verplicht moet verstrekken) worden aangescherpt:

• de bedragen waaruit het loon is samengesteld moeten worden gespecificeerd;
• onkostenvergoedingen moeten gespecificeerd worden: voor welke onkosten wordt de vergoeding verstrekt en welke relatie heeft deze met de arbeidsovereenkomst?

Strengere controles, hogere boetes. Het recht op het wettelijk minimumloon en de uitbetaling daarvan wordt verder aangescherpt. Op onderbetaling staat een boete en er kan een dwangsom worden opgelegd.

Giraal betalen verplicht. Als werkgever moet u het wettelijk minimumloon via de bank betalen. Met andere woorden: u mag het minimumloon niet contant betalen. Het loon dat uitkomt boven het minimumloon mag u wel contant betalen.

Niet verrekenen met minimumloon. Met het minimumloon mag u niets meer verrekenen en u mag er niets op inhouden; dit mag wel op het gedeelte van het loon dat hoger is dan het wettelijk minimumloon.

Naleving CAO

De controle op de naleving van de cao wordt aangescherpt. De Inspectie SZW gaat al bij een vermoeden van niet-naleving van een cao informatie uitwisselen met (handhavingsinstanties van) cao partijen.

Vaststellen identiteit

Het vaststellen van de identiteit van werknemers speelt een belangrijke rol bij de opsporing van schijnconstructie en fraude. Als werkgever moet u daarom binnen 48 uur de identiteit van een werknemer vaststellen.

BAA ADVIES. Er zijn per 1 januari 2016 wederom een aantal regels in werking getreden om eventuele schijnconstructies en onjuiste loonbetalingen aan te pakken. Regels waar u van op de hoogte moet zijn. Voor verdere uitvoeringstips kunt u terecht bij uw contactpersoon van BAA.