De fiscale spelregels als kind aan ouder schenkt

Ongeveer 80% van de schenkingen in Nederland betreft schenkingen van ouders aan kinderen. Maar wat zijn eigenlijk de fiscale spelregels als een kind aan een ouder schenkt?

Ongelijke regels

Heeft een kind een (grote) financiële meevaller en wil het zijn ouders hiervan mee laten profiteren, dan zal de ouder een hoge belastingaanslag op de deurmat aantreffen. De regels voor schenken van kinderen aan ouders kennen namelijk lagere vrijstellingen en hogere tarieven dan de regels voor schenken van ouders aan kinderen.

Twee jaar geleden heeft al een speciale overheidscommissie geconstateerd dat de huidige schenk- en erfbelasting wet niet meer van deze tijd is. Het is daarom nodig om de schenkingsregels grondig te herzien. De politieke partijen in de voormalige Tweede Kamer vonden dat de schenkingsregels gelijk zouden moeten worden getrokken. Sindsdien is het echter stil gebleven en nu is de hoop gericht op de nieuwe Tweede Kamer.

Vrijstelling en tarieven

Vrijstelling 2024. Als ouders aan kinderen schenken geldt er in 2024 een vrijgesteld bedrag per jaar van € 6.633 en eenmalig tot 40-jarige leeftijd een bedrag van € 31.813. Let op: een schenking aan ouders is echter maar vrijgesteld tot een bedrag van € 2.658 per jaar.

Belastingtarieven 2024. Bij een schenking van ouders aan kinderen boven het vrijgestelde bedrag, dient er over het meerdere tot een bedrag van € 152.368 (cijfers 2024) 10% schenkbelasting te worden afgedragen. Let op: als kinderen aan ouders een bedrag van meer dan € 2.658 schenken, moeten de ouders hierover 30% schenkbelasting te betalen. Is de belaste schenking méér dan € 152.368 dan geldt er zelfs een tarief van 40% over het meerdere. Bij schenkingen van ouders aan kinderen is dat tarief ‘slechts’ 20%.

In geval van dringende schulden. Er mag belastingvrij geschonken worden als het gaat om problematische schulden die direct worden betaald. Het moet een schuld zijn die de ontvanger met geen mogelijkheid zelf kan betalen. Zelfs niet door alle bezittingen te verkopen. De ouder moet hiervoor in de aangifte schenkbelasting een beroep doen op de bijzondere vrijstelling voor dringende schulden.

Samentelling van schenkingen

Als de ouders fiscaal partners zijn (gehuwd/geregistreerd partnerschap/minimaal 2 jaar een samenlevingscontract/5 jaar ingeschreven op hetzelfde adres), mogen zij slechts samen één keer gebruik maken van de vrijstelling voor de schenkbelasting. Het is dus niet mogelijk om belastingvrij een bedrag van € 2.658 aan je moeder en € 2.658 aan je vader te schenken.

De vrijstelling geldt wel per schenker, het is dus wel mogelijk dat meerdere kinderen afzonderlijk aan de ouders ieder een belastingvrij bedrag van € 2.658 schenken.

Voorbeeld
Daniëlle wil haar armlastige vader helpen door hem een bedrag van € 25.000 te schenken. Haar broer Jordy wil niet achterblijven en schenkt aan pa ook een bedrag van € 15.000.

Haar vader mag voor de schenking gebruikmaken van de vrijstelling van € 2.658. Hij moet dus over een bedrag van (€ 25.000 – € 2.658) + (€ 15.000 – € 2.658) = € 34.684 schenkbelasting betalen. Voor deze schenking geldt het tarief van 30% zodat er dus een bedrag van € 10.405 aan schenkbelasting verschuldigd is: over de schenking van Daniëlle € 6.703 en over de schenking van Jordy € 3.702.

Als Daniëlle wil dat haar vader echt € 25.000 netto overhoudt, is er sprake van een zogenaamde ‘schenking vrij van recht’ en is de te betalen schenkbelasting € 9.574 over de schenking door Daniëlle. Het bedrag van de schenkbelasting is nu meer omdat de betaalde schenkbelasting ook weer telt als een schenking. Laatstgenoemd bedrag dient dan door Daniëlle aan de Belastingdienst te worden betaald.

Goed om te weten

Bovenstaande regels gelden ook:

• voor schenkingen aan broer, zus, oom, tante, vriend, buurvrouw, enz.;
• voor het schenken van een e-bike van € 3.000 (of andere goederen) voor ‘bewezen diensten’;
• als het kind zélf een auto koopt en deze schenkt aan de ouder(s).

Een lening als voordeliger alternatief

Als men een groter bedrag (dus meer dan de vrijstelling) wil schenken aan de ouders, is het verstandiger om de schenking om te zetten in een lening. Voor deze lening moeten de ouders een marktconforme rente betalen.

Rente lager dan marktconform. Als de rente láger is dan hetgeen aan een derde zou moeten worden betaald, wordt de rente ook als een schenking gezien en moet hierover weer schenkbelasting worden betaald (mits dit meer is dan het belastingvrije bedrag, dienen de ouders hierover dus ook schenkbelasting te betalen.

Rente wel marktconform. Als de ouders wel een marktconforme rente betalen, kan de lening elk jaar met de belastingvrije schenking van € 2.658 (tarief 2024) worden afgelost. Bij een lening van € 40.000 duurt dat dus ongeveer 15 jaar. Het is ook mogelijk om de betaalde rente terug te schenken. De belastingvrije schenking minus de rente is dan de grootte van de aflossing. De aflossing gaat dan dus wel langer duren. Laat goed berekenen hoeveel de aflossing en de rente elk jaar moet zijn. Het belastingvrije tarief kan tenslotte wijzigen en bovendien wordt de rente minder naarmate er meer wordt afgelost.

Een leningsovereenkomst. Let er wel op dat een en ander schriftelijk wordt vastgelegd in een leningovereenkomst, waarin bepalingen over rente, aflossing en zekerheden worden opgenomen. Er moet weliswaar in staan dat de lening elk jaar met een bepaald bedrag wordt afgelost, maar niet hoe. Neem in de overeenkomst dus niet op dat deze aflossing zal gebeuren in de vorm van een jaarlijkse schenking. Doe je dat namelijk wel, dan constateert de Belastingdienst dat op het moment van het ondertekenen van de overeenkomst er sprake is van een schenking van € 40.000 (in het voorbeeld) en moet er dus alsnog het hoge bedrag aan schenkbelasting worden betaald.

Bij een overlijden van de ouders valt de restant-lening als schuld in de erfenis en dient door de erfgenamen te worden betaald.

De lening in de inkomstenbelasting

Voor eigen woning box 1. Als de lening wordt gebruikt voor de eigen woning (aankoop, verbouwing, herfinanciering) en voldoet aan de desbetreffende voorwaarden ( minimaal annuïtaire aflossing en maximale looptijd van 30 jaar) valt deze bij de ouders in box 1 en is de rente aftrekbaar.

En anders … In alle andere gevallen vormt de lening voor de ouders een schuld in box 3. Deze schuld mogen ze aftrekken van hun vermogen. Schulden in Box 3 worden in de belastingheffing betrokken met een forfaitair negatief rendement van 2,47% (2024).

Voor het kind geldt … Bij het kind dat de lening heeft verstrekt, is er sprake van een vordering die kwalificeert als ‘overige bezittingen in box 3’ en voor overige bezittingen geldt dat deze worden belast met een forfaitair positief rendement van 6,04% (2024)

Voorbeeld
Uitgaande van een lening van € 40.000 leidt dit bij de ouders tot een belastingvoordeel van 36% (tarief box 3 in 2024) x 2,47% x € 40.000 = € 356. Bij het kind leidt dit tot een belastingnadeel van 36% x 6,04% x € 40.000 = € 869. Een extra belastingheffing van € 513. Een en ander onder de veronderstelling dat het box 3 vermogen meer is dan € 57.000 per belastingpliichtige.

BAA ADVIES. Als u voornemens bent om méér dan het belastingvrije bedrag aan uw ouders te schenken, doe dit dan bij voorkeur zo fiscaalvriendelijk mogelijk in de vorm van een lening. Leg de afspraken wel vast in leningsovereenkomst en hou u aan de voorwaarden die hiervoor gelden.