Wetsvoorstel Wet werkelijk rendement Box 3 bij de Tweede Kamer ingediend

Op 19 mei jl. heeft, inmiddels demissionair, staatssecretaris van Financiën Tjebbe Oostbruggen het wetsvoorstel Wet werkelijk rendement box 3 bij de Tweede Kamer ingediend. Hoe ziet dit voorstel er op dit moment uit?

De Wet werkelijk rendement box 3

Momenteel wordt belasting in box 3 geheven op basis van forfaitaire rendementen. Naar verwachting zal met ingang van 2028 belasting moeten worden betaald over het daadwerkelijk behaalde rendement. Dit rendement is opgedeeld in direct rendement (rente, huur, dividend, enz.) en indirecte rendement (waardeontwikkeling van aandelen en onroerend goed). Dit indirecte rendement kan zowel voordelig als nadelig uitpakken.

De waardeontwikkeling van onroerend goed en startups wordt belast bij verkoop en de waardeontwikkeling van ander vermogen ieder jaar. Kosten die in rechtstreeks verband staan met het verkrijgen van de inkomsten, zijn aftrekbaar.

De vermogensaanwasbelasting

Deze belastingheffing vormt de hoofdregel binnen de wet. Concreet betekent dit dat over álle voordelen direct en indirect belasting moet worden betaald. Dus ook over nog niet gerealiseerde koerswinsten bij aandelen. Daarentegen zijn ongerealiseerde waardedalingen wel aftrekbaar.

Onder dit kopje wordt het rendement (inkomsten) op alle vermogensbestanddelen belast die niet al in een andere box in de belastingheffing zijn betrokken. Denk hierbij aan beleggingen in aandelen en andere effecten, cryptovaluta, kapitaalverzekeringen, bankrekeningen en spaardeposito’s en ook aan familiebankleningen en andere vorderingen.

Voor het direct rendement geldt het in het jaar genoten en ontvangen inkomen (rente, huur, dividend, enz.) en voor de vaststelling van de ongerealiseerde waardeveranderingen geldt de mutatie tussen de datum van 1 januari en 31 december van een desbetreffend jaar. Hierbij geldt als uitgangspunt voor de waardering: de waarde in het economisch verkeer.

De vermogenswinstbelasting

Vermogenswinstbelasting algemeen. De tegenhanger van de vermogensaanwasbelasting is de vermogenswinstbelasting. Dit betekent dat pas belasting is verschuldigd over de waardestijging op het moment dat deze ook daadwerkelijk wordt gerealiseerd; dus onder andere op het moment van verkoop. Dit geldt voor onroerend goed en voor investeringen (aandelen en winstbewijzen) van minder dan 5% in startende ondernemingen (zogenaamde startups). Er is sprake van een startup als de onderneming nog geen 5 jaar bestaat en de jaaromzet lager is dan 30 miljoen.

Concreet betekent dit dat jaarlijks belasting wordt betaald over het direct rendement, zijnde huurinkomsten en dividend (van startups), maar niet over het indirect rendement. Hierop mogen de onderhouds- en beheerkosten worden afgetrokken.

Vermogenswinstbelasting onroerend goed. Zoals vermeld moet jaarlijks belasting worden betaald over het direct rendement van het onroerend goed in box 3. Dit onroerend goed kent echter meerdere verschijningsvormen. In het wetsvoorstel wordt daarom onderscheid gemaakt tussen onroerend goed dat voor tenminste 90% (328 dagen) wordt verhuurd, of onroerend goed dat het gehele jaar niet wordt verhuurd (eigen gebruik) en de tussencategorie. In het eerste geval moet belasting worden betaald over de daadwerkelijke huurinkomsten minus kosten en lasten. In de tweede situatie moet belasting worden betaald over een bedrag van 3,55% van de WOZ-waarde per 1 januari (bruto-vastgoedbijtelling). Hierop mogen ook de onderhoudskosten in mindering worden gebracht. Bij de tussencategorie geldt het hoogste bedrag van 1 of 2. Als de bruto-vastgoedbijtelling minus kosten hoger is dan de huurinkomsten minus kosten, moet belasting worden betaald over de bruto-vastgoedbijtelling minus kosten.

Naast onderhoudskosten is bij onroerend goed soms ook sprake van aankoop- en verbeterkosten (verbouwingen). Deze kosten mogen niet jaarlijks in mindering worden gebracht maar hiermee wordt pas rekening gehouden bij de verkoop van het onroerend goed. Deze kosten komen in mindering op de te belasten opbrengst bij verkoop.

Het indirect rendement (vervreemdingsvoordeel) wordt niet alleen belast bij de verkoop van het onroerend goed maar ook bij het tenietgaan (brand), het aangaan van een (al dan niet beperkte) gemeenschap van goederen, echtscheiding, emigratie en overlijden. Op dit vervreemdingsvoordeel mogen alle met de aankoop, verbetering en verkoop gemoeide kosten in mindering worden gebracht. Het vervreemdingsvoordeel is de verkoopprijs minus de WOZ-waarde van het kalenderjaar 2029 (waarde-peildatum 1 januari 2028).

Rekenvoorbeelden nieuwe wet

Voorbeeld 1. De heer Aalbers bezit op 1 januari 2028 uitsluitend € 300.000 spaargeld. Hierover ontvangt hij in 2028 € 4.500 rente. De bank rekent € 150 kosten.

Uitwerking. Resultaat bezittingen minus schulden: € 4.500 – € 150 = € 4.350. Heffingsvrij inkomen: € 1.800. Belastbaar inkomen: € 4.350 – € 1.800 = € 2.550. Belasting box 3: 36% x € 2.550 = € 918.

Voorbeeld 2. Mevrouw Berends bezit naast € 150.000 spaargeld waarop € 2.250 rente wordt ontvangen ook nog een woning van € 500.000 die het hele jaar wordt verhuurd. De huuropbrengsten zijn € 30.000. De bank rekent € 75 bankkosten en de woning is gefinancierd met een hypotheek ter grootte van € 300.000 met een hypotheekrente van 4% (€ 12.000).

Uitwerking. Resultaat bezittingen minus schulden: (€ 2.250 – € 75) + (€ 30.000 – € 12.000) = € 20.175. Heffingsvrij inkomen: € 1.800. Belastbaar inkomen: € 20.175 – € 1.800 = € 18.375. Belasting box 3: 36% x € 18.375 = € 6.615.

Voorbeeld 3. Mevrouw Christiaans bezit € 10.000 waarover ze geen rente ontvangt en een vakantiewoning met een WOZ-waarde van € 275.000 op 1 januari en € 275.000 per 31 december. Deze woning wordt voor een periode van 6 maanden verhuurd, de andere 6 maanden maakt mevrouw Christiaans zelf gebruik van de vakantiewoning. De huurinkomsten over de periode van 6 maanden bedragen € 13.000. De kosten voor het beheer van de woning bedragen € 2.640.

Uitwerking. Beoordeling verhuurde woning: wat wordt in de heffing betrokken?
a) Huurinkomsten minus beheerkosten: € 13.000 – € 2.640 = € 10.360 of
b) Bruto-vastgoedbijtelling: 3,35% x € 275.000 = € 9.212

Omdat a) hoger is dan b) moet € 10.360 als resultaat inkomsten minus kosten worden meegenomen. Heffingsvrij inkomen: € 1.800. Belastbaar inkomen: € 10.360 – € 1.800 = € 8.560. Belasting box 3: 36% x € 8.560 = € 3.081.

Schulden in box 3

Op dit moment kan de schuld in mindering komen op de bezittingen in box 3. Met ingang van de invoeringsdatum van de Wet werkelijk rendement box 3 is de in een belastingjaar betaalde rente aftrekbaar als negatief box 3-inkomen. Hierbij is niet van belang op welk vermogen deze schulden betrekking hebben, tenzij het schulden betreft die al in box 1 of box 2 in aanmerking worden genomen.

Belastingtarief en heffingsvrij inkomen

Voor het uiteindelijke inkomen in box 3 zal een belastingtarief gaan gelden van 36% Het wetsvoorstel bevat ook een heffingsvrij inkomen van € 1.800. Een en ander kwam ook al tot uitdrukking in de voorbeelden.

Verliesverrekening

In het ingediende wetsvoorstel is rekening gehouden met een verliesverrekening, echter alleen binnen box 3 en alleen naar de toekomst toe (carry-forward). Daarnaast is er sprake van een drempel van € 500 per belastingplichtige. Als het verlies kleiner is, komt dit niet in aanmerking voor carry-forward.

BAA ADVIES. Iedere belastingplichtige zal te maken gaan krijgen met de nieuwe Wet Werkelijk rendement box 3. Het vergroot de administratieve werkdruk omdat er van alle verschillende soorten vermogen gegevens moeten worden bijgehouden. 1 januari 2028 lijkt nog ver weg, maar het is goed om tijdig op de hoogte te zijn om op de nieuwe wet te kunnen anticiperen.