De bespaarmogelijkheden in box 3 bij de Wet Tegenbewijsregeling

Het is nog niet zo makkelijk om aan te tonen dat het werkelijke rendement in box 3 lager is dan het forfaitair rendement. Toch bieden de rekenregels op dit moment ook mogelijkheden. Wat zijn deze mogelijkheden en wat zijn de risico’s?

Op dit moment…

Inmiddels is de Belastingdienst de OWR-formulieren massaal aan het versturen. Met behulp van dit formulier kunnen belastingplichtigen verzoeken om rekening te houden met het werkelijk rendement in plaats van het door de Belastingdienst gehanteerde forfaitair rendement.

Zoals al in een aantal eerdere artikelen beschreven, is het echter door de gebruikte rekenregels nog niet zo eenvoudig om aan te tonen dat het werkelijk rendement lager ligt dan het forfaitair rendement, zeker niet bij onroerend goed in box 3. De rekenregels bieden echter ook mogelijkheden zoals zal blijken uit dit artikel.

Het kasstelsel en het matchingprincipe

Een van de rekenregels zegt dat bij men bij het vaststellen van het werkelijk rendement uit dient te gaan van het kasstelsel. Dit betekent dat alleen gekeken wordt wat in een jaar daadwerkelijk ontvangen en betaald wordt. Dat is anders bij ondernemers, daar is het zogenaamde matchingprincipe van toepassing. Opbrengsten en kosten dienen te worden toegerekend aan het jaar waarop deze betrekking hebben. Dit biedt ruimte om te schuiven met vermogen rond de peildatum, maar dan anders als bij het zogenaamde boxhoppen.

Boxhoppen blijft risicovol

Boxhoppen is het bewust verplaatsten van vermogen tussen box 1, box 2 en box 3 om te profiteren van verschillen in belastingheffing. De Belastingdienst bestrijdt dit actief, zeker bij kortstondige verschuivingen zonder zakelijk motief. De Belastingdienst heeft in eerste instantie zelfs gesteld dat het vermogen dan zowel in de ‘oude box” als ook in de ‘nieuwe box’ zou moeten worden belast. De Hoge Raad heeft hier echter een stokje voor gestoken. De Belastingdienst corrigeert boxhoppen nu door terug te draaien naar de box waar het vermogen oorspronkelijk thuishoort, het fiscale voordeel is dan weg en er komt nog vaak een boete en belastingrente bovenop.

In de praktijk wordt weleens gesteld dat als het vermogen dat van box 3 naar box 1 is gegaan, niet binnen drie maanden weer terugkeert in box 3 dat dit veilig is, maar er bestaat geen vaste 3-maandenregel. Binnen de drie maanden is er altijd sprake van fraus legis (bedrog van de wet) maar langer dan 3 maanden biedt geen 100% garantie.

De obligatietruc

Gepassioneerd belastingadviseur en docent/schrijver Eric van Uunen haalde enkele maanden geleden de landelijke pers met de gevolgen van de hefboomregeling van de tegenbewijsregeling. Ten gevolge van de keuze tussen forfaitair rendement en werkelijk rendement kon er bij de aankoop van obligaties een lek ontstaan waardoor belasting kon worden bespaard. Dit lek is echter door het kabinet op 25 augustus 2025 snel gedicht.

Andere sluiproutes in box 3

Van Uunen haalde ook de landelijke media met andere ontwijkmogelijkheden die op dit moment nog niet zijn gedicht. Deze ontwijkmogelijkheden zijn ontstaan omdat moet worden uitgegaan van het kasstelsel, iets dat van Uunen continu een zogenaamde ‘weeffout in het stelsel’ noemt. Deze ontwijkmogelijkheden zijn:

• spaarrekeningen en rentebijschrijvingen;
• verhuur van onroerend goed (vooruitbetalen huur); en
• verhuur van onroerend goed (akte van cessie huurtermijnen).

Spaarrekeningen en rentebijschrijvingen

De Rabobank en de ING schrijven op dit moment de rente over het lopende jaar bij op 1 januari van het nieuwe jaar. De te ontvangen rente op de spaarrekening van het jaar 2025 wordt dus bijgeschreven op 1 januari 2026. Als de spaarrekening echter voor het einde van het jaar 2025 wordt opgezegd, wordt de rente bijgeschreven eind 2025. In het jaar 2025 heeft men dus zowel de rente ontvangen voor het jaar 2024 (1 januari 2025) en ook de rente over het jaar 2025 (30 december 2025). Na de opzegging wordt er een nieuwe spaarrekening geopend, maar de rente over het jaar 2026 op deze rekening wordt bijgeschreven op 1 januari 2027 (de rente over de periode 30 december en 31 december die op 1 januari 2026 op deze nieuwe spaarrekening wordt bijgeschreven is dan nagenoeg nihil). Door nu in 2025 te kiezen voor het forfaitaire stelsel en in 2026 voor het werkelijke rendement, kan box 3-heffing worden bespaard.

De ABNAMRO schrijft jaarlijkse rente de eerste werkdag van het nieuwe kalenderjaar bij met rentedatum 31 december van het afgelopen jaar. Kwartaalrente op de tweede werkdag van het nieuwe kalenderkwartaal met als rentedatum de laatste dag van de afgelopen maand. Daarvoor geldt bovenstaande dus niet of slechts voor een klein deel (één kwartaal). Bunq schrijft de rente wekelijks bij, daar speelt dit dus ook niet. Bankiert u bij een andere bank, check dit dan.

Verhuur van onroerend goed (vooruitbetalen huur)

Het werkelijk rendement bij de Wet Tegenbewijs bestaat onder andere uit de in een jaar ontvangen huurpenningen. Stel nu dat een vader een box 3 pand bezit en dit tegen een zakelijke huurprijs verhuurt aan zijn zoon. De zoon betaalt op 30 december 2025 de huur voor het jaar 2026 voor het gehele jaar vooruit; hij betaalt dus in 2025 zowel de huur over 2025 als over 2026. Door nu in 2025 te kiezen voor het forfaitair rendement en in 2026 voor het werkelijk rendement (huuropbrengsten = 0); kan ook op deze manier box 3-heffing worden bespaard.

Verhuur van onroerend goed (akte van cessie huurtermijnen)

Meneer Goudgans heeft een woning in box 3 en verhuurt die aan derden. De heer Goudgans bezit ook 100% van de aandelen van zijn BV ‘Gouden eieren.’ Door in 2025 via een akte van cessie de huurpenningen voor de komende twee jaren over te dragen aan zijn eigen BV kan hij belasting besparen. Als tegenwaarde voor de overdracht van de huurvordering krijgt de heer Goudgans van zijn BV bijvoorbeeld een bedrag van € 100.000. In het jaar 2025 kiest de heer Goudgans voor het forfaitaire stelsel en in 2026 voor de Wet Tegenbewijsregeling. In 2026 en 2027 zijn de huuropbrengsten 0 omdat deze door de BV worden ontvangen. Hierbij is het wel van belang om te vermelden dat de waardeaangroei van de woning nog wel steeds tot het werkelijk rendement blijft behoren.

Let op 1: dit werkt niet altijd zo

Bovenstaande voorbeelden zouden de indruk kunnen wekken dat het altijd voordeliger is om in het jaar 2026 (in de voorbeelden) te kiezen voor het werkelijk rendement in de tegenbewijsregeling. Dit ligt echter genuanceerder. Dit komt doordat bij het werkelijk rendement in de tegenbewijsregeling uit moet worden gegaan van het gehele box 3-vermogen en dat ook rekening dient te worden gehouden met ongerealiseerde waardestijgingen.

Voorbeeld
Mevrouw Christiaans, zonder fiscaal partner, heeft in box 3 bank- en spaarrekeningen ter grootte van € 300.000 en heeft eind 2025 de rente ontvangen van de opgezegde spaarrekening en heeft in januari 2026 nog € 15 ontvangen van de nieuw geopende spaarrekening. Mevrouw bezit ook een pand waarvan ze de huur over het jaar 2026 al in 2025 heeft ontvangen. De waarde van het pand is op 1 januari 2026 € 700.000 en op 31 december 2026 € 770.000.

Het forfaitair rendement is in 2026 € 55.758. Het werkelijke rendement is echter € 15 rente, geen huur maar wel een waardestijging van het pand van € 70.000. Totaal € 70.015 en dus hoger dan het forfaitair rendement. In deze situatie was het dus niet nodig geweest om de spaarrekening eind 2025 op te heffen en huur vooruit te laten betalen.

Let op 2: u loopt risico

Hoewel deze zogenaamde ‘geitenpaadjes’ nu nog bestaan, kunnen deze fiscale optimalisatie risico’s met zich meebrengen. Discussies over timing en juridische houdbaarheid zijn aanwezig en ook is het mogelijk dat het kabinet, net als bij de zogenaamde obligatietruc het gat alsnog zal dichten met nieuwe wetgeving. Mocht het kabinet dit niet doen, kan dit ook nog door de rechterlijke instanties gebeuren.

BAA ADVIES. Ons devies is: ‘Bezint eer ge begint.’ Oftewel: bekijk welke invloed eventuele individuele acties op de afzonderlijke vermogensbestanddelen hebben op de heffing over het gehele vermogen in box 3. Dat is niet altijd even gemakkelijk, maar wij helpen u daar graag bij.