Zullen we weer eens ´normaal´ gaan doen in 2025?
– Een column van Wil Hoebergen over de vijf meest bizarre belastingmaatregelen in de laatste jaren –
Ik heb me de laatste jaren eerst verwonderd, daarna geërgerd, vervolgens zwaar geïrriteerd en ben er inmiddels achter dat ik aan het vechten ben tegen een enorme bierkaai van stuitende stupiditeit, desinteresse, eigen straatjes schoonvegende ambtenaren, politici, politie, hulpverleners en burgers. Het laat iedereen koud dat het niet loopt in onze maatschappij en we zien niet eens dat we met 200 kilometer per uur een doodlopende straat inrijden.
Vijf voorbeelden van hemelbestormende maatregelen
Deze hemelbestormende maatregelen heb ik op mijn vakgebied de laatste jaren gezien:
- 30 jaar geen controle op schulden aan de eigen BV, die vervolgens eindigt in een volslagen idiote wetgeving: de Wet Excessief Lenen.
- Een fantastische wetgeving voor rendement op vermogen (box 3 vanaf 2001), die door 20 jaar desinteresse inmiddels is uitgemond in een zwaar neergaande vicieuze cirkel.
- Een goedwerkende VAR (Verklaring Arbeidsrelatie) tot en met 2014, die wordt omgevormd naar een Wet DBA, vervolgens 10 jaar niet wordt gehandhaafd en in 2025 weer tot gigantische taferelen en misstanden gaat leiden. Mark my words!
- De 3e poging om zelfstandigen verplicht te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid (AOV). Tjebbe van Oostenbrugge is inmiddels staatssecretaris en zal ongetwijfeld dit monument voor zichzelf gaan oprichten.
- Maatregelen om de problemen bij de Kinderopvangtoeslag op te lossen. Eerst nazipraktijken, dan de val van een kabinet. Het probleem bedroeg 700 miljoen ten onrechte teruggevorderde Kinderopvangtoeslag. Als de ´reparatie´ klaar is heeft het straks 15 miljard gekost: 20 keer het probleem! Misschien wel weer een kabinet dat valt. Niet dit kabinet, want dat struikelt zelfs niet over hun eigen bananenschillen, maar 3 kabinetten verder in de volgende 4 jaar.
Desinteresse, eigenbelang en totale incompetentie
De vijf hiervoor genoemde voorbeelden schetsen de geschiedenis van onze overheid met alle daaraan vasthangende ministeries, uitvoeringsinstanties, provincies, gemeenten, banken en vice versa waar allemaal desinteresse, eigenbelang, totale incompetentie en andere niet definieerbare diskwalificaties op van toepassing zijn. Het is eigenlijk te triest voor woorden. Ik zit dit stuk met zeer gemengde gevoelens te schrijven, omdat ik zelf onderdeel ben van het systeem.
Ik durf mezelf wel nog steeds aan te kijken, omdat ik elke dag/week weer de problemen aan de kaak stel, tot ergernis en vreugde van mijn omgeving. Ergernis, omdat ik er wéér over begin en vreugde omdat ik denk dat ik het verhaal op een dusdanige manier vertel, dat het eigenlijk nog erg grappig is ook. Je verzint het gewoon niet, je moet het meemaken om het te kunnen navertellen.
En zijn onze problemen op te lossen?
Ja, eigenlijk redelijk eenvoudig. Laten we beginnen met de vaststelling dat iedereen die werkt fouten maakt. Probleem 3, de VAR en probleem 4 de verplichte AOV heb ik al eerder behandeld. Probleem 5 Kinderopvangtoeslag is duidelijk: portemonnee vandaag trekken, 1 miljard uitkeren aan iedereen die iets roept en verder een grote strik erom om een paar miljard te besparen en nog meer politieke afleiding te voorkomen.
Probleem 1 Wet Excessief Lenen – oplossing
Je kunt als Belastingdienst vergeten om een aantal jaren vragen te stellen aan ondernemers die een schuld aan hun eigen BV hebben (vroeger werd overigens bij elke schuld aan de eigen BV een brief gestuurd aan de DGA). Maar 30 jaar lang dit probleem negeren??? En als je er dan achter komt dat je een heleboel dividend (want dat is een schuld aan je BV, waarvoor te weinig zekerheid kan worden gegeven aan die BV) hebt gemist, ga je vervolgens volslagen idiote wetgeving maken. En die staat uiteindelijk een schuld aan de BV van 500.000 euro toe zonder enige vorm van zekerheid en alles daarboven (al geef je 500% zekerheid) gaat belasten als ware het dividend. En als de BV de lening verstrekt aan een niet DGA (je buurman, je broer of zus, een vriend) telt de grens van 500.000 euro niet. Hoeveel rechtszaken verder gaat deze wetgeving ook weer bij het oud vuil?
Ga in gesprek met de DGA en regel een afbetalingsregeling van de schuld. Geef bijvoorbeeld elke DGA in 2026 een eenmalige korting om een dividenduitkering te doen tegen percentage van bijvoorbeeld 20%. Daarmee los je naast de schuld aan de BV ook in één klap het begrotingstekort op voor 2026 en 2027. Kunnen de gemeenten ook weer ademhalen na het ‘ravijnjaar’ 2026. Niet te veel adem voor die gemeenten anders gaan ze direct weer gek doen!
Probleem box 3 – oplossing
Bij de invoering van box 3 in 2001 beoogde minister Zalm de werkdruk bij belastingambtenaren te verminderen, door slimme wetgeving te maken. In plaats van alle inkomsten als rente, dividend en huur te belasten (waar inmiddels ook een pallet aan ontsnappingsroutes voor gecreëerd was, van buitenlandse beleggingsinstellingen tot botweg zwart betalen van huur) en tegelijkertijd de vermogensbelasting af te schaffen, leverde dat een enorme tijdsbesparing op voor ‘s lands tollenaars en kostte die regeling geen belasting.
Bij de invoering van box 3 in 2001 is een dashboard gecreëerd met ontzettend veel knoppen waar je aan kunt draaien om tot een rechtvaardige én een beïnvloedbare belastingheffing te komen:
- verschillende categorieën met vermogensbestanddelen (bankrekeningen, beleggingen, vastgoed, leningen, enz.);
- een forfaitair rendement dat je per categorie kunt vaststellen;
- een belastingheffing over dat forfaitair rendement dat je kunt verhogen en verlagen naar gelang van je behoefte om de begroting sluitend te krijgen en bepaalde beleggingen te stimuleren of te remmen.
Ik heb zelden, eigenlijk nooit, in de geschiedenis van het belastingrecht van de laatste 40 jaar een meer soepele, meer innovatieve wijziging van belastingwetgeving meegemaakt.
Wat is er zo mooi aan? Je kunt categorieën toevoegen of wegstrepen (ik zou vastgoed splitsen in woningen en bedrijfspanden vanwege het heel verschillende rendement), je kunt jaarlijks het forfaitair rendement aanpassen (bij rente is dat wel heel eenvoudig én geeft de burger het gevoel dat er rekening wordt gehouden met hem). Bij begrotingsproblemen kun je tijdelijk de belastingheffing over het rendement verhogen en weer verlagen (dat laatste is erg tegennatuurlijk in Nederland). Daarmee creëer je draagvlak bij burgers. Kortom een fantastisch systeem.
Wat hebben we gedaan? Er zijn 5-duimers geslagen door alle knoppen op het dashboard waaraan gedraaid kon worden en in 20 jaar is er helemaal niets veranderd. Verbijsterend, ongelooflijk, vul zelf maar verder in.
Wat doen we op dit moment? We willen naar werkelijk rendement terug, want dat is ´eerlijker´. Gaan we dan ook de Vermogensbelasting weer invoeren? Moeten we belastingambtenaren duizenden brieven laten sturen om huurinkomsten op te vragen? Moeten we onderhoudsbonnetjes laten opvragen of de verhuurder dat huis nu alweer geschilderd heeft, terwijl je eigen huis op papier nooit geschilderd wordt? En gaan we weer maandelijks, als verhuurder, een deel van de huur contant innen bij de huurder? Idiotie ten top dat inmiddels is onderkend door de Raad van State. Wat is de reactie vanuit Den Haag? Dat de Raad van State het niet zo goed begrepen heeft…
